tag:blogger.com,1999:blog-67627931051760255532024-03-05T13:08:32.870+05:30चिरागchiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.comBlogger295125tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-18693980703088599102021-11-28T19:46:00.002+05:302021-11-28T19:57:13.525+05:30Notice 28-11-2021പ്രിയപ്പെട്ട അധ്യാപക സുഹൃത്തുക്കളെ,
വാട്സ് ആപ് ഗ്രൂപ്പുകളുടെ അതിപ്രസരത്തിൽ കുറേക്കാലമായി നിശ്ചലമായി കിടന്ന ബ്ലോഗിനെ വീണ്ടും സക്രിയമാക്കാൻ ആലോചിക്കുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള ചില സെറ്റിംഗ്സ് മാറ്റവും സൗന്ദര്യവൽക്കരണവും വേണമെന്ന് ആലോചനയുണ്ട്. അതിന് ശേഷം അധ്യാപകർക്കും വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും ഹിന്ദി പ്രേമികൾക്കും ഉപകാരപ്രദമായ നിരവധി പോസ്റ്റുകൾ ബ്ലോഗിലൂടെ വായനക്കാരി ലെത്തിക്കാനാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഈ പ്രവർത്തനത്തിൽ എല്ലാവരുടെയും സഹായസഹകരണങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. പലപ്പോഴായി വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകളിലൂടെ അവതരിപ്പിച്ച പോസ്ററുകളെല്ലാം ഒരു കുടക്കീഴിൽ കൊണ്ടുവരാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ എല്ലാവരും സഹകരിക്കുമെന്ന പ്രതീക്ഷയോടെ,
രവി
https://drive.google.com/file/d/1v6x-iVgqXVeUX3VwM-hvz7UpovvQ0H5f/view?usp=sharingchiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-4185164483704371092017-12-16T15:09:00.000+05:302017-12-16T15:09:00.496+05:30IX Hin II Term Exam Dec 2017 - Qn Ans<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>IX
Hin II Term Exam Dec 2017 – Qn Ans.</b></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">1.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i>वह
सीधा पोस्ट ऑफ़िस गया </i>। </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">इस वाक्य
में <b>वह</b> सर्वनाम है।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">2.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बड़े
बाबू </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">- </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टमैनः
वार्तालाप</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टमैनः
साहब मेरी लाइन बदल दीजिए</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सिटी
में कहीं भी बदली कर दीजिए।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बड़े
बाबूः क्यों</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टमैनः
कुछ नहीं जी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मेरी
लाइन बदल दिजिए।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बड़े
बाबूः बताइए कि क्या बात है।
हम उसपर विचार करेंगे।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टमैनः
उस लाइन में एक लड़की है जिसका
एक पैर नहीं है।</span></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बड़े
बाबूः ईश्वर ने उसे एक पैर ही
दिया है। उससे आप क्यों परेशान
होते हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टमैनः
उसने मेरे नंगे पैच देखकर एक
जोड़ी जूते बना दिए हैं।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बड़े
बाबूः बेचारी लड़की आपको कड़ी
धूप में भी नंगे पैर देखकर
चलते देखकर दुखी हुई होगी।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टमैनः
सही बात है जी। उस दयालू लड़की
को मैं एक पैर दे सकूँ तो बड़ी
खुशी होगी। लेकिन मैं असमर्थ
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हूँ।
मुझे उसका सामना करना मुश्किल
है। कृपया आप मेरी लाइन बदल
दीजिए।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बड़े
बाबूः उसके लिए लाइन बदलना
अनिवार्य है क्या</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">यदि है
तो हम देख लेंगे।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टमैनः
धन्यवाद जी।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">3.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि ने
<b>सपने को</b> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नयन
सेज पर सोया हुआ आँख का पानी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कहा
है।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">4.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि का
कहना है कि हमारी जिंदगी में
सारे सपने साकार नहीं होते</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">लेकिन
उसके लिए निराश होने की ज़रूरत
नहीं है। कोई भी व्यक्ति ऐसा
विचार नहीं रख सकते कि हमारी
सारी इच्छाएँ पूर्ण हो जाती
हैं। हमें जिंदगी की समस्याओं
का सामना करते हुए आगे बढ़ना
चाहिए। जो बीत गई सो बात गई</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हमें
कल के लिए तैयार होना चाहिए।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">2</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">5.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>छिप</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>-</b></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>छिप
अश्रु बहानेवालो</b> हिंदी के
मशहूर कवि श्री गोपालदास नीरज
की एक अच्छी कविता है। कवि इस
कविता के द्वारा पाठकों को
छोटी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">छोटी
बातों पर निराश न होकर भविष्य
में सक्रियता से काम करने का
उपदेश देते हैं।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि
कहना चाहते हैं कि हमारी ज़िंदगी
में हमें कई प्रकार की आशाओं
और निराशाओं का सामना करना
पड़ते हैं। इस नश्वर जगत में
कोई भी व्यक्ति ऐसी उम्मीद
नहीं रख सकते हैं कि हमारे
सारे सपने साकार हो जाएँगे।
लेकिन हमें सपने साकार करने
के लिए मेहनत करनी चाहिए।
आशाओं की पूर्ति न होने पर
उसके बारे में ही सोचकर दिन
बिताना अच्छी बात नहीं है।
हमारे पास जो सुविधाएँ हैं
उन सुविधाओं में हमें संतृप्त
होना चाहिए</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">दूसरों
की सुविधाओं और संपत्ति को
देखकर दुखी होना नहीं चाहिए।
असफलताओं पर रोते रहना</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सपना
साकार होने के लिए मेहनत नहीं
करना ये दोनों अच्छी बातें
नहीं हैं। कुछ पानी के बह जाने
से सावन नहीं मरा करता है।
याने आगे भी बारिश आएगी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पानी
का बहाव होगा।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">समाज
में ऐसे भी कई लोग हैं जो अपनी
इच्छाओं की पूर्ति न होने से</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सपने
साकार न होने से बहुत दुखी हो
जाते हैं। ऐसे ही इन आशाभंग
पर रोते रहना निराश होकर दिन
बिताना आदि लाभकारी नहीं हैं।
कवि यह याद दिलाना चाहते हैं
कि लोगों को भविष्य के लिए
सक्रिय होकर रहना चाहिए।
जिंदगी में सदा सुख पाना संभव
नहीं है। हमें दुख का भी सामना
करना पड़ता है। निराशा में
जीवन बितानेवाले याने छिप</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">छिप
अश्रु बहानेवालों को सक्रिय
बनने का उपदेश देनेवाली यह
कविता बिलकुल अच्छी और प्रासंगिक
है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">6.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उसे
शब्द में निहित सर्वनाम <b>वह</b>
है।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">7.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि के
अनुसार <b>आदमी जहाँ रहता है
उसे देश कहता है</b>।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">8.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आदमी
को जीने की कला नहीं आती </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पोस्टर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सरकारी
हायर सेकंडरी स्कूल</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कडन्नप्पल्लि</span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">समता
हिंदी मंच</span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><i>2-1-2017
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>मंगलवार</i></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>प्रातः
</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><i>10
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>बजे</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>स्कूल
सभागृह में</i></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>संवाद
</b></span></span></span>
</div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">विषयः
<b>आदमी को जीने की कला नहीं आती</b></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">संचालकः
<span style="font-size: medium;"><b>डॉ</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>.
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: medium;"><b>अखिलेष</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">विभिन्न
क्षेत्रों से कई विद्वान इसमें
भाग लेते हैं</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN"><i>सबका
स्वागत है</i></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सचिव</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">प्रधानाध्यापक</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">9.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">औरत
धोती धो रही थी </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>आदमी
धोती धो रहा था</b>।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">10.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">गरीब
औरत की हालत – गाँधीजी की
डायरी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">तारीखः</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">................</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आज
मैं मदुरै में भाषण देने जाते
समय एक करुणामय दृश्य देखा।
एक औरत तालाब में अपनी धोती
धो रही थी। आधी पहनती थी और
बाकी आधी धोती थी। फिर धुली
हुई को पहन लेती थी और शेष को
धोती थी। उसकी हालत देखकर मैं
भीतर तक हिल गया। हे भगवान</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">!
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ऐसे भी
गरीब लोग इस देश में रहते हैं।
लेकिन कितने लोग आज भी फिज़ूलखर्ची
और दिखावा करते हैं। मैंने
आज एक संकल्प लिया</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मैं आगे
एक धोती ही पहनकर चलूँगा। आज
का दृश्य मैं कभी नहीं भूलूँगा।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">10.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">टिप्पणी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">गाँधीजी
के अनुसार जब हमारे देश के
अधिकाँश लोग गरीब होते हैं
हमें फ़िज़ूलखर्ची और दिखावा
नहीं करना चाहिए। यदि हम सचमुच
अपने देश और देशवासियों से
प्यार करते हैं तो हमें कम से
कम में काम चलाना चाहिए। गाँधीजी
कम बोलने और ज़्यादा करनेवाले
थे। जो बातें वे बोलते थे उन
बातों को अपनी ज़िंदगी में
उतारने में वे तत्पर रहते थे।
उनके हर बात में कुछ</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">न</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कुछ
आदर्श हम देख सकते हैं। गाँधीजी
पेंसिल से लिखते थे। उसके पीछे
भी इस प्रकार की कुछ बातें
छिपी हुई हैं।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">11.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पक्षी
के संबंध में सही प्रस्तावः
क</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">) </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पक्षी
अपनी गलतियों पर सफाई खोजनेवाला
है।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">12.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वाक्य
पिरमिड</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 2</span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उड़ना
असंभव बन गया</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आसमान
में उड़ना असंभव बन गया</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नीले
आसमान में उड़ना असंभव बन गया</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पक्षी
के लिए नीले आसमान में उड़ना
असंभव बन गया।</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नौजवान
पक्षी के लिए नीले आसमान में
उड़ना असंभव बन गया।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अधिकाधिक
लंबा बनाने का प्रयास किया
है</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)</span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">13.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नौजवान
पक्षी के विचार पर अपनी
राय</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 3</span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नौजवान
पक्षी ऊँचाइयाँ उड़कर छोटे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">छोटे
कीट</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पतंगों
को खाने से अधिक गाड़ीवाले
से दीमकें खरीदकर खाना चाहता
था। लेकिन दीमकें उसका स्वाभाविक
भोजन नहीं है। उसके पिता और
मित्रों के उपदेशों को अस्वीकार
करते हुए वह गाड़ीवाले से
दीमकें लेकर खाता है। लेकिन
इसके लिए वह अपने पंख देते
हैं। रोज़ अपने पंख देने से
उसका अस्तित्व भी नष्ट हो रहा
था। पंख के बिना एक पक्षी कैसे
जी सकता है</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">!
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ऊँचाइयों
पर उड़ना पक्षी की स्वाभाविक
बात है। लेकिन अपने पंख नष्ट
करते हुए अस्वाभाविक भोजन
दीमक खाना बहुत खतरनाक बात
है। </span></span>
</div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">14.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">शीर्षकः
प्रदूषण</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">15.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आजकल
नदियाँ कूडेदान बन गई हैं।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 2</span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">16.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पर्यावरण
संरक्षण – लेख</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पर्यावरण
हमारा रक्षा कवच है। इसलिए
उसे सुरक्षित रखना हमारे आज
और कल के लिए नितांत आवश्यक
है। विकास के नाम मनुष्य की
ओर से प्रकृति के विरुद्ध
कार्य चलते हैं। खेती करने</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">घर बनाने</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कारखाने
बनाने</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">, </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">रेल</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सड़क
आदि बिछाने जैसे विभिन्न
कारणों से जंगलों का नाश होता
जा रहा है। कारखानों से और
गाड़ियों से विषैला धुआँ
निकलकर वायु प्रदूषण बढ़ रहा
है। दिल्ली महानगर में प्राणवायु
के लिए भी लोग तरसने लगे हैं।
जलस्रोत प्रदूषित होते हैं।
हमें अपने लिए और आगामी पीढ़ियों
के लिए पर्यावरण की रक्षा करनी
चाहिए। उसके लिए प्रदूषण को
रोकने के लिए हमें विभिन्न
प्रकार के कदम उठाने चाहिए।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">16.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कविता
का आशयः</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">यह
कविताँश प्रदूषण की ओर पाठकों
का ध्यान आकर्षित करनेवाला
है। प्रदूषण वर्तमान समाज
में एक भयंकर समस्या है।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि
इसके द्वारा कहते हैं कि जल
पीनेलायक न रहा है। याने मनुष्य
की असावधानी और नकारात्मक
कार्यों से सारे जलस्रोत
प्रदूषित होते जा रहे हैं।
नदियाँ कूड़ेदान बन गई हैं।
हमें सुहानी लगनेवाली पुरवाइयाँ
अब कलुषित हो गई हैं। यहाँ कवि
वायु प्रदूषण की ओर ध्यान
आकर्षित करते हैं। मनुष्य को
छोड़कर कोई भी जीव प्रकृति
पर नकारात्मक हस्तक्षेप नहीं
करता। जल</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वायु</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ज़मीन</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सब कलुषित
हो गए हैं। इस प्रकार पर्यावरण
प्रदूषित होने से धरती पर
नई</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नई
बीमारियाँ हो रही हैं जिनकी
कोई दवा नहीं। यह एक भयंकर
समस्या है।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वर्तमान
समाज में प्रदूषण एक भयंकर
समस्या है। पर्यावरण को प्रदूषित
बनाकर हम जी नहीं सकते। इस
प्रकार हम अपने ही अस्तित्व
पर कुल्हाड़ी मार रहे हैं।
प्रदूषण की समस्या पर पाठकों
का ध्यान आकर्षित करनेवाला
यह कविताँश बिलकुल अच्छा और
प्रासंगिक है।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">17.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">इन
पंक्तियों के द्वारा कवि
केदारानाथ सिंह जल की कमी की
ओर हमारा ध्यान आकर्षित करते
हैं। यहाँ सारसों के माध्यम
से कवि जल की कमी की समस्या
प्रस्तुत करते हैं। जल खोजते
हुए दूर से आए इन पक्षियों को
आगे भी जल की खोज में दूर देसावर
तक जाना है। मनुष्य के नकारात्मक
हस्तक्षेप से प्राकृतिक
जलस्रोतों का नाश हुआ है।
शहरीकरण के साथ प्राकृतिक
संसाधनों का नाश भी होता है।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">18.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मनुष्य
को छोड़कर कोई भी अन्य जीव
प्रकृति का नाश नहीं करता।
मनुष्य अपनी सुख</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सुविधाएँ
बढ़ाने के लिए जो कार्य करते
हैं उससे प्रकृति बुरी तरह
प्रभावित होती है। प्राकृतिक
जलस्रोतों को मिटाकर शहरीकरण
पर वह ध्यान देता है। प्रकृति
की स्वाभाविकता नष्ट करते
हुए नकली विकास कार्यों में
वह लग जाता है। इससे प्रकृति
में रहनेवाले अन्य जीव</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">जंतुओं
को पानी मिलने में बड़ी दिक्कत
होती है। पेड़ों को काटकर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">जंगलों
का नाश करके</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नदियों
से रेत निकालकर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">खेतों
को मिटाकर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">प्लास्टिक
का अनियंत्रित उपयोग करके
मनुष्य प्रकृति में जल की कमी
के लिए कारण बनता है। इसी तरह
आगे भी करते रहे तो इस धरती
में रहना भी असंभव हो जाएगा।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">18.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अकाल
में सारस – नाम की सार्थकता</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हिंदी
के मशहूर कवि केदारनाथ सिंह
की एक प्रसिद्ध कविता है </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अकाल
में सारस</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">।
इस कविता के द्वारा कवि पाठकों
को जल की समस्या के प्रति जागृत
होने का उपदेश देते हैं। </span></span>
</div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कुछ
सारस पक्षियों के माध्यम से
कवि जल की कमी की भीषणता की ओर
हमारा ध्यान आकर्षित करते
हैं। ये पक्षी दूर से आ रहे
हैं लेकिन उन्हें जलस्रोत
कहीं नहीं दिखाई पड़ता। जिस
प्रकार मनुष्य जलस्रोतों का
नाश करके दूर से जल बोतलों में
या टंकियों में लाकर पीते हैं
उसी प्रकार अन्य पशु</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पक्षी
नहीं करते। मनुष्य के विकास
कार्यों के नाम जो नाश जलस्रोतों
का होता है उसका सामना अब सभी
लोग करते हैं। नगरों और शहरों
को बनाते समय मनुष्य प्रकृति
की स्वाभाविकता नष्ट करता
है। कविता में जो बुढ़िया है
वह पुरानी पीढ़ी की प्रतिनिधि
है। वह कटोरे में सारसों के
लिए पानी रखती है। लेकिन सारस
प्राकृतिक स्रोतों से पानी
पीनेवाले पक्षी हैं। शहर
छोड़कर जाते समय सारस पीछे
मुड़कर देखते हैं। उस नज़र
में प्रकृति पर नकारात्मक
हस्तक्षेप के प्रति वे उनका
आक्रोश छिपा हुआ है।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि
केदानराथ सिंह ने कुछ सारसों
के माध्यम से प्रकृति में जल
की कमी की भीषणता की ओर हमारा
ध्यान आकर्षित किया है। कविता
में पात्रों के रूप में सारस
और बुढ़िया मात्र प्रत्यक्ष
हैं। सारसों का क्रेंकार</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उनकी
परिक्रमा और पानी के लिए दूर
देसावर की ओर जाना आदि पाठकों
के मन में समस्या का अवबोध
पैदा करता है। </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अकाल
में सारस</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">शीर्षक
बिल्कुल उचित है।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">रवि</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">सरकारी
हायर सेकंडरी स्कूल</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">कडन्नप्पल्लि।</span></span></span></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-19388817978046663452017-12-16T09:25:00.000+05:302017-12-16T09:25:04.777+05:30IX Hin II Term Exam Dec 2017 Qn Analysis<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<b>IX
Hindi II Term Exam Dec. 2017 – Qn Analysis</b></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
1. <span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
</span></span>1 <span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">ന്റേതും
</span></span>6<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">ന്റേതും
ഉത്തരം ഒരേ സര്വ്വനാമം
വരുന്നത് ഒഴിവാക്കാമായിരുന്നു</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
2. <span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
</span></span>2<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">ന്റെ
നിര്ദ്ദേശമായി കൊടുത്ത
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">विनिमय എന്ന
പദത്തിന്റെ അര്ത്ഥം
അധ്യാപകരില്പോലും</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">പലര്ക്കും
അറിയില്ലെന്നത് പ്രയാസം
സൃഷ്ടിക്കുന്നു</span></span>.
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">കുട്ടികള്ക്ക്
പ്രയോജനമില്ലാതാവുന്നതിന്
ഇത് </span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">കാരണമാകുന്നു</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
3. <span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ഇത്
ആശയക്കുഴപ്പം സൃഷ്ടിക്കുന്നതാണ്</span></span>.
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">കാരണം </span></span>1,
4 <span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">കോളങ്ങള്
കൊടുത്തതിന് അകത്ത് വരുന്ന
രണ്ട്</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">കോളങ്ങള്
പൂര്ത്തിയാക്കുമ്പോള്
ആശയക്കുഴപ്പത്തിനിടയായേക്കാം</span></span>.
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">നാലാമത്തേത്
नीले आसमान में उड़ना</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">असंभव
बन गया</span></span>, <span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नौजवान
पक्षी के लिए उड़ना असंभव बन
गया</span></span>, <span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पक्षी
के लिए आसमान में उड़ना असंभव
बन </span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">गया</span></span>-
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ഇവയിലേതെങ്കിലും
ആവാമായിരുന്നു</span></span>.</div>
<a name='more'></a><br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उड़ना
असंभव बन गया</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आसमान
में उड़ना असंभव बन गया</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नीले
आसमान में उड़ना असंभव बन गया</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पक्षी
के लिए नीले आसमान में उड़ना
असंभव बन गया।</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नौजवान
पक्षी के लिए नीले आसमान में
उड़ना असंभव बन गया।</span></span></div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ഇങ്ങനെയെഴുതുന്ന
മികച്ച വിദ്യാര്ത്ഥികളും
ഉണ്ടായിക്കൂടെന്നില്ല</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
4. <span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span>13<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ന്
राय എന്ന പദത്തിന്റെ അര്ത്ഥം
അറിയാത്ത </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ശരാശരിക്ക്
താഴെയുള്ള </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">കുട്ടികള്</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">പ്രയാസപ്പെട്ടുകാണും</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
5. <span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
</span></span>14, 15<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ന്റെ
ഉത്തരം എഴുതാനായി കൊടുത്ത
പദ്യഭാഗത്തിലെ कूड़ादान</span></span>,
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पुरवाई
എന്നീ പദങ്ങളുടെ</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">അര്ത്ഥം
കൊടുക്കാതിരുന്നത്
ഉത്തരമെഴുതുന്നതിന് പ്രയാസം
സൃഷ്ടിച്ചുകാണും</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
6. <span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
</span></span>18<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ലെ
शीर्षक की सार्थकता എഴുതാന്
നല്ല നിലവാരക്കാരായ
കുട്ടികള്ക്ക്മാത്രമേ</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">സാധിക്കുകയുള്ളൂ</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ഈ
പ്രശ്നങ്ങളെ ഒഴിവാക്കിയാല്
ചോദ്യപേപ്പര് അല്പംകൂടി
മെച്ചപ്പെടുമായിരുന്നു</span></span>.
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">വലിയ
ചോദ്യങ്ങളില് മൂന്നെണ്ണത്തിന്
ചോയ്സ് കിട്ടിയത് കുട്ടികള്ക്ക്
ആശ്വാസകരമായിരിക്കാം</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">രവി</span></span></span><span style="font-size: x-small;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">കടന്നപ്പള്ളി
ഗവഃ ഹയര് സെക്കന്ററി സ്കൂള്</span></span></span><span style="font-size: x-small;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">കണ്ണൂര്</span></span></span><span style="font-size: x-small;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: x-small;">16-12-2017</span></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-36623504535151847512017-12-15T21:18:00.002+05:302017-12-15T21:18:52.137+05:30Model Answer Paper - X Hindi - Dec. 2017<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">td p { margin-bottom: 0cm; }p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<b>X
Hin II Term Exam. Dec. 2017 – Model Answer Paper</b></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">1.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सही
प्रस्ताव – </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ख</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>चार्ली
का शो देखकर दर्शकों ने माँ
से उसकी प्रशंसा की।</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">2.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वाक्य
की पूर्ति </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>माँ
स्टेज पर आख़िरी बार आयी</b>।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>माँ</b>
को आदरवाचक मानकर <b>आयीं</b>
लिखनेवाले बच्चे भी हो सकते
हैं।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">3.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बेटे
का शो देखकर चार्ली की माँ
बहुत खुश हो गई – <b>माँ की
डायरी</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">तारीखः</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">...............</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आज
मैं मंच पर गीत गाते समय मेरी
आवाज़ फटकर फुसफुसाहट में
बदल गई। थोटी देर में दर्शक
हल्ला मचाने लगे। विवश होकर
मैनेजर ने मेरे पाँच साल के
छोटे बेटे को स्टेज पर भेजा।
मैं बहुत डरती थी। लेकिन बेटा
चार्ली ने थोड़ी देर में दर्शकों
को खुश करने लगा। उसने गीत
गाकर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">, </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अभिनय
करके और गायकों की नकल उतारकर
सबको खुश करने लगा। उसने मेरी
फटी आवाज़ की भी नकल उतारी थी।
लोगों ने मंच पर पैसे बरसाये।
इस प्रकार मेरी आवाज़ फटने
पर शोर मचानेवाले लोगों को
मेरा छोटा बच्चा अपने नियंत्रण
मे लाया। मेरी हालत पर मैं
बहुत दुख और अपमान का अनुभव
कर रही थी। लेकिन मेरे बेटे
ने स्टेज सँभाला। यह मेरा
आखिरी कार्यक्रम है। आज का
दिन मुझे दुख और सुख का था।</span></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i><b>कई
दिनों तक लगी भीत पर छिपकलियों
की गश्त</b></i></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i><b>कई
दिनों तक चूहों की भी हालत रही
शिकस्त</b></i></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">4.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ये
पंक्तियाँ <b>अकाल</b> की ओर इशारा
करती हैं।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">5.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">चूहों
की भी हालत रही शिकस्त – पंक्ति
का मतलब है</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अकाल
का प्रभाव घर में रहनेवाले
मानवों पर ही नहीं पड़ते वल्कि
उस घर में रहनेवाले छोटे
जीव</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">जंतुओं
पर तक उसका प्रभाव पड़ता है।
क्योंकि घर में खाना नहीं बनता
तो छोटे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">छोटे
जीवों को भी खाना मिलने में
कठिनाई होती है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">6.</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>अकाल
से उत्पन्न परेशानियों पर
टिप्पणी</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 3</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हिंदी
के मशहूर कवि बाबा नागार्जुन
अपनी कविता <b>अकाल और उसके बाद
</b>के द्वारा अकाल से पीड़ित
और अकाल से मुक्त हुए घर का
बारीक वर्णन करते हैं।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि
कहते हैं कि घर में कई दिनों
तक चूल्हा रो रहा है और चक्की
उदास रहती है क्योंकि घर में
अनाज के दाने नहीं तो इनका कोई
काम नहीं है। घर में खाना बनने
पर ही उसका छोटा हिस्सा घर की
कानी कुतिया को भी मिलता है।
कई दिनों की भूख से वह सोई पड़ी
है। इसी प्रकार घर में रहनेवाले
छिपकलियाँ</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">चूहे
आदि सभी जीवों पर इसका दुष्प्रभाव
पड़ता है। याने घर की गरीबी
और अकाल से मानवों के साथ वहाँ
रहनेवाले सभी जीव परेशान हैं।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कवि
ने इस कविता के द्वारा अकाल
की हालत का वर्णन अच्छी तरह
से किया है। उसमें उन्होंने
छोटे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">छोटे
जीवों तक को नहीं छोड़ा। अकाल
आज भी भयंकर होता है। उसके असर
से सारा समाज पीड़ित होता है।
समाज के सभी कार्यकलापों में
उसका परावर्तन होता है। अकाल
की भीषणता की ओर सबका ध्यान
आकर्षित करनेवाली यह कविता
बिलकुल अच्छी और प्रासंगिक
है। </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">परावर्तन
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">- </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">പ്രതിഫലനം</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">7.
"</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ठाकुर
लाठी मारेंगे। साहूजी एक के
पाँच लेंगे। गरीबों का दर्द
कौन समझता है</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">!
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हम तो
मर भी जाते हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">तो कोई
दुआर पर झाँकने नहीं आता।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">"</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">यह
<b>जोखू ने गंगी से</b> कहा।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">8.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">जोखू
ज़मीन पर लेटा। <b>जोखू को ज़मीन
पर लेटना पड़ा</b>।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">9.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">जोखू
के चरित्र की विशेषताएँ </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">लघु लेख</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मुंशी
प्रेमचंद की मशहूर कहानी <b>ठाकुर
का कुआँ</b> का नायक है जोखू।
जोखू निम्न जाति का है। वह
बीमार है। अपनी पत्नी से पानी
माँगकर पीते समय पता चला कि
पानी बदबूदार है। इसलिए वह
पानी पी नहीं सकता। इस समस्या
से परेशान होकर गंगी कहती है
कि मैं ठाकुर के कुएँ से पानी
लाऊँगी। लेकिन तब जोखू कहता
है कि हाथ</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पाँव
तुड़वा आएगी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बैठ
चुपके से। क्योंकि वह जानता
है कि ठाकुर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहू</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ब्राह्मण</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ये तीनों
लोग</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">, </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उच्च
जाति के हैं। वे लोग निम्न
जाति के लोगों पर विभिन्न
अत्याचार करते हैं। उनके कुएँ
से गरीब</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">निम्न
जाति के लोगों को पानी लेने
की अनुमति नहीं है। वे लोग
निम्न जाति के लोग मरने पर भी
उनके द्वार पर झाँकने नहीं
आते। याने जोखू जानता है कि
उच्च जाति के लोग निम्न जाते
के लोगों पर कभी भी दया नहीं
करते</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">, </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बल्कि
अत्याचार ही करते हैं। जोखू
अपनी पत्नी को कुछ भी खतरा
होना नहीं चाहता। इसलिए वह
गंगी को ठाकुर के कुएँ से पानी
लाने जाने नहीं देता। वह ठाकुर
जैसे लोगों के विरुद्ध कुछ
करना नहीं चाहता</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">क्योंकि
वह जानता है कि ऐसा करने पर
यहाँ जीना भी मुश्किल हो जाएगा।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i><b>पाँचवीं
कक्षा का रिज़ल्ट आ गया। दोनों
छठी में आ गए। यह स्कूल पाँचवीं
तक ही था। </b></i></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i><b>"</b></i></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i><b>साहिल
अब तुम कहाँ पढ़ोगे</b></i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i><b>"?
</b></i></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i><b>बेला
ने पूछा।</b></i></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i><b>"</b></i></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i><b>और
तुम कहाँ पढ़ेगी बेला</b></i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i><b>?"
</b></i></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i><b>साहिल
ने पूछा </b></i>।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">10.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सही
प्रस्तावः </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ख</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>बेला
और साहिल रिज़ल्ट जानने के
लिए स्कूल आए थे।</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">11.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">तुम
कहाँ पढ़ोगे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?
-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>हम
कहाँ पढ़ेंगे</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">? 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">12.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पटकथा
का एक दृश्यः</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">फुलेरा
कस्बे की बादल छाई एक गली।
स्कूली यूनिफार्म में पाँचवीं
में पढ़नेवाले दो बच्चे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">एक लड़का
और एक लड़की। दोनों के चेहरे
पर उदासी है। समय </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">11
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पूर्वाह्न
बजे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बेलाः
साहिल अब तुम कहाँ पढ़ोगे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
और तुम कहाँ पढ़ोगी बेला</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बेलाः
मेरे पापा कह रहे थे कि तुम्हें
राजकीय कन्या पाठशाल में
पढ़ाएँगे और तुम</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
मुझे अगले साल अजमेर भेज देंगे।
वहाँ एक हॉस्टल है</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">घर से
दूर वहाँ अकेला रहूँगा।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बेलाः
क्यों साहिल</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
पता नहीं क्यों।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बेलाः
यानी कि अब तुम फुलेरा में ही
नहीं रहोगे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
नहीं। तुम्हारा रिपोर्ट कार्ड
दिखाना।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">दोनों
एक दूसरे का रिपोर्ट कार्ड
देखते हैं।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">12.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">रिज़ल्ट
के दिन साहिल दुखी होकर घर
पहुँचा। <b>साहिल और माँ के बीच
का वार्तालाप।</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">माँः
क्या हुआ बेटे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बहुत
परेशान दिखते हो</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">!</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
बेला आगे मेरे साथ नहीं पढ़ेगी
न</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">माँः
क्यों बेटा</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">क्या
हुआ</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
आज हमारा रिज़ल्ट आया। अगले
साल हम दोनों अलग</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अलग
स्कूलों में पढ़नेवाले हैं
न</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">माँः
वह तो मैं भूल गयी बेटा। सही
बात है। अगले साल बेला कहाँ
पढ़ेगी</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
अगले साल वह राजकीय कन्या
पाठशाला में पढ़ेगी। आप जानती
हैं न कि अगले साल मैं अजमेर
में</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हॉस्टल
में रहकर पढ़नेवाला हूँ।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">माँः
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हाँ
बेटा</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">, </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मैं
जानती हूँ। तुम्हारे पिताजी
ने कहा था।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
पाँच साल हम एकसाथ पढ़ रहे थे।
अगले साल हम दोनों अलग</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अलग
स्कूलों में होंगे।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">माँः
क्या करें बेटा</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अगले
साल तुम्हें नए मित्र मिलेंगे।
तब इस दुख से मुक्त हो जाओगे।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">साहिलः
ठीक है माँ।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i>सावन
नाम का एक लड़का था। वह बहुत
गरीब था। मेले में जाने के लिए
उसने अपनी माँ से रुपया माँगा।
माँ ने एक रुपया दिया। वह मेले
में गया। वहाँ एक दुकान पर
गया। उसने एक लड़की को देखा
वह रो रही थी। लड़की का रुपया
गुम गया था। सावन ने उसे अपना
रुपया दे दिया।</i></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">13.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कहानी
शीर्षक – <b>दयालू सावन।</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b> </b> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">14.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कहानी
के आधार पर सही मिलान।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4</span></div>
<dl><dd>
<table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 393px;">
<colgroup><col width="180"></col>
<col width="195"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: 1px solid #000000; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0.1cm;" width="180">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कहानी
का पात्र सावन</span></span><br />
</td>
<td style="border: 1px solid #000000; padding: 0.1cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">गरीब
लड़का था।</span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="180">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मेले
में जाने के लिए</span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सावन
ने माँ से रुपया माँगा।</span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="180">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">रुपया
गुम जाने के कारण</span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">लड़की
रो रही थी</span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="180">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">रोनेवाली
लड़की को</span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सावन
ने रुपया दिया</span></span><br />
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">इतिहासों
की सामूहिक गति</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सहसा
झूठी पड़ जाने पर</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">क्या
जाने</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सच्चाई
टूटे पहियों का आश्रय ले</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">15.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">यह
आशयवाली पंक्तिः सत्य का पक्ष
टूटे हुए पहियों का सहारा ले
सकता है</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">
<b> </b></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>सच्चाई
टूटे पहियों का आश्लय ले</b></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">18.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अचानक
शब्द का समानार्थी शब्दः
<b>सहसा</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">फूलदेई
त्यौहार के आयोजन में बड़ों
की भूमिका केवल सलाह देने तक
सीमित होती है। बाकी सारे काम
बच्चे करते हैं। उत्तराखंड
के हिमालयी अंचल में फूलदेई
से बड़ा बच्चों का कोई दूसरा
त्यौहार नहीं है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">17.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">फूलदेई
त्यौहार में बड़ों की भूमिकाः
<b>सलाहकार की है।</b></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">18.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>बच्चे</b>
के बदले <b>बच्चा</b> का प्रयोग
करके पुनर्लेखनः</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सारे
काम बच्चे करते हैं </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>सारे
काम बच्चा करता है।</b></span></span></div>
<div style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">19. </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>पूलदेई
त्यौहार </b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>-
</b></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>समाचार</b></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>फूलदेई
का जश्न मनाया गया।</b></span></span></div>
<div style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">स्थानः
देहरादून तारीखः</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">..........
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">फूलदेई
का त्यौहार मनाया गया। पिछले
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">21 </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">दिनों
में उत्तराखंड में विशेषतः
हिमालयी अंचल में लोग फूलदेई
का त्यौहार मना रहे थे। यह
त्यौहार पूर्णतः बच्चों के
द्वारा मनाया गया। बड़ों की
भूमिका सिर्फ सलाह देना मात्र
रहा। बच्चों ने रोज़ देर शाम
तक रिंगाल से बनी टोकरियों
में फूल चुने और गागरों में
पानी भरकर उसके ऊपर रखे। रोज़
सुबह गाँव भर बच्चों की टोलियाँ
घूमीं। पिछली शाम चुने हुए
फूल घरों की देहरियों पर सजाए
गए। जिनके घरों में फूल सजाए
गए उन्होंने बच्चों को चावल</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">गुड़</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">दाल आदि
दिए। दक्षिणा में मिली यह
सामग्री पूरे इक्कीस दिन तक
इकट्ठी की गई। फूलदेई की विदाई
के साथ यह उत्सव कल समाप्त
हुआ। अंतिम दिन कल इकट्ठी की
गई सामग्रियों से सामूहिक
भोज बनाया गया। त्यौहार के
दिनों में लोकगीतों की प्रस्तुति
हुई थीं। नाटक प्रतियोगिता</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">गरीब
लोगों के लिए कपड़ा वितरण आदि
विभिन्न कार्यक्रम इसके साथ
चलाए गए। </span></span>
</div>
<div style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">19.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">फूलदेई
त्यौहार – पोस्टर</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सामूहिक
फूलदेई त्यौहार</span></span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">3 </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">अप्रैल
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">2017, </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सोमवार</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आज़ाद
मैदान</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">, </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">देहरादून</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">रंग</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बिरंगे
फूलों से रंगोली</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सजावट</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">लोकगीत
प्रस्तुति</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">नाटक
प्रतियोगिता</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सामूहिक
भोज</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">गरीब लोगों
के लिए कपड़ा वितरण</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i>भाग लें</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>,
</i></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><i>सफल
बनाएँ</i></span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मित्र मंडल
सांस्कृतिक समिति</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उस दिन हम
हिंदुस्तान की आख़िरी सीमा
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">बॉर्डर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">देखने
गए। बॉर्डर जैसलमेर से कोई
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">100-130 </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">किलोमीटर
दूर है।</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">20. </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">जैसलमेर
यात्रावृत्त का लेखक <b>मिहिर</b>
है।</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></div>
<div style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">21. </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वाक्य
पिरमिड</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 2</span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उस दिन
सीमा देखने गए।</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उस दिन हम
सीमा देखने गए।</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उस दिन हम
हिंदुस्तान की सीमा देखने
गए।</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उस दिन
हम हिंदुस्तान की आखिरी सीमा
देखने गए।</span></span></div>
<div align="center" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">रवि</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">एम</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">सरकारी
हायर सेकंडरी स्कूल कडन्नप्पल्लि</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कण्णूर।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-70346429952021227002017-12-15T21:15:00.003+05:302017-12-15T21:16:46.630+05:30Qn Analysis - X Hin - Dec 2017<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<b>X
Hindi II Term Exam. Dec. 2017 – Qn Analysis</b></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
1. <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ചോദ്യ
ടെക്റ്റിനെ ആധാരമാക്കി ഒരു
കൂട്ടം ചോദ്യങ്ങള് ചോദിക്കുമ്പോള്
ചില പാഠങ്ങളില് നിന്ന്
കൂടുതല്</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ചോദ്യങ്ങള്
ചോദിക്കപ്പെടുന്നതിന്
ഇടയാക്കുന്നു</span></span>. (<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ചോയ്സ്
അടക്കം ഉപയോഗപ്പെടുത്തി
എഴുതിയാല് </span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ഒരു
കുട്ടിക്ക് <span style="font-family: "lohit devanagari";">बीरबहूटी</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";">,
</span><span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">बसंत
मेरे गाँव का എന്നീ പാഠങ്ങളില്നിന്ന്
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";">10 </span><span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">വീതം
മാര്ക്കിന്റെ ഉത്തര</span><span style="font-family: "lohit devanagari";">ം
</span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">എ</span><span style="font-family: "lohit devanagari";">ഴുതാവുന്നതാണ്</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";">.
</span><span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">എന്നാല്
ഇവയില് ഓരോ മാര്ക്കിന്റേത്
വ്യാകരണ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ളതാണെന്ന്
</span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">കാണാതിരിക്കുന്നില്ല</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
2. <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ഒന്നാം
പാദത്തിലെ പാഠഭാഗങ്ങളില്നിന്നും
</span></span>40 <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ല് </span></span>8
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">മാര്ക്കിന്റെ
</span></span>(<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ചോയ്സ്
അടക്കം </span></span>48 <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ല്
</span></span>12<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">മാര്ക്ക്</span></span>)</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ചോദ്യങ്ങള്
ചോദിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു</span></span>.
20 <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ശതമാനം ആണ്
സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ളതെന്ന്
തോന്നുന്നു</span></span>. <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">എന്നാല്
</span></span>12</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">മാര്ക്കിന്റെ
ഉത്തരമെഴുതാനവസരം ഉള്ളത്
കൊണ്ട് അത് </span></span>30 <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ശതമാനം
ആകാവുന്നതാണ്</span></span>.<br />
<a name='more'></a></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
3. <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
</span></span>24 <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">കുട്ടികളെ
ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാക്കി</span></span>.
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">നിര്ദ്ദേശപ്രകാരം
അത് ശരിയായി എഴുതാന് ആര്ക്കും</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">സാധ്യമല്ല</span></span>.
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN">ഇത്തരം
ചോദ്യങ്ങളില് കൂടുതല്
ശ്രദ്ധ ആവശ്യമാണ്</span></span>. <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">वाक्य
पिरमिड ചോദ്യം കണ്ടപ്പോള്
</span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">പാഠവിശ്ലേഷണവുമായി
ബന്ധപ്പെട്ട് ഏതെല്ലാം
</span><span style="font-family: "lohit devanagari";">തരത്തിലുള്ള
</span><span style="font-family: "lohit devanagari";">ചോദ്യങ്ങള്
ചോദിക്കാവുന്നതാണ് എന്നതില്</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">അധ്യാപകര്ക്കും
കുട്ടികള്ക്കും </span><span style="font-family: "lohit devanagari";">സംശയം
ഉയരാന് സാധ്യതയുണ്ട്</span></span></span>.
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">കാരണം
योजक ഇപ്പോള് പൊതുവെ</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">അവഗണിച്ചുകാണുകയാണ്</span></span>.
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">പഠന
നേട്ടങ്ങളില് ലിസ്റ്റ്
ചെയ്യാത്തത്കൊണ്ട് അത്
ചോദിക്കാന്</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">പാടില്ലെന്ന്
വിശ്വസിക്കുന്ന നിരവധി
അധ്യാപകരുണ്ട്</span></span>. <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">അവര്
അങ്ങനെതന്നെ കുട്ടികളെയും</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്നുണ്ടാകും</span></span>.
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">പാഠവിശ്ലേഷണവുമായി
ബന്ധപ്പെട്ട് ഇത്തരത്തിലുള്ള
മറ്റ് സാധ്യകളും</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">പരിഗണിക്കപ്പെടുമോ
എന്ന് അധ്യാപകര്ക്ക്
സംശയമുണ്ടാകാം</span></span>. <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">കാരണം
മഹാഭൂരിപക്ഷവും ക്ലാസ്സുകളില്</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">ഇത്തരം
പ്രവര്ത്തനങ്ങള് ചെയ്തു
കാണില്ല</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
4. <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">ച</span><span style="font-family: "lohit devanagari";">ോദ്യങ്ങളുടെ
ഉത്തരം എഴുതുമ്പോള് പരമാവധി
</span></span></span>80 <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">വാക്ക്</span></span></span>,
40 <span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">വാക്ക്
എന്നിങ്ങനെ ഇിതിന് മുമ്പ്</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">കൊടുത്ത്
കണ്ടിട്ടില്ല</span></span>. <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">ചോദ്യപേപ്പര്
നിര്മ്മാണത്തിനുള്ള
നിര്ദ്ദേശങ്ങളെ
അടിസ്ഥാനമാക്കിയാകാമെങ്കിലും</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">ചില
കുട്ടികളെങ്കിലും ഇത്തരം
</span><span style="font-family: "lohit devanagari";">പുതിയ
</span><span style="font-family: "lohit devanagari";">നിര്ദ്ദേശങ്ങളില്
അല്പം അമ്പരന്നുകാണും</span></span></span>.
<span style="font-family: "rachana";"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: "lohit devanagari";">ഏതായാലും
ഇത്തരം</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">നിര്ദ്ദേശങ്ങള്
വളരെയധികം സെന്സിറ്റീവ്
ആയ എസ്</span></span>.<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">എസ്</span></span>.<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">എല്</span></span>.<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">സി</span></span>.
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">പരീക്ഷാ
ചോദ്യ പേപ്പറുകളില്</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">വരുന്നതിന്
മുമ്പ് ഈ ചോദ്യപേപ്പറിലൂടെ
അവതരിപ്പിച്ചതില്
സമാധാനിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
4. <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
</span></span>12 <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">ല്
बातचीत में </span></span>5 <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">विनिमय
हों എന്ന് കൊടുത്തിരിക്കുന്നു</span></span>.
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">എന്നാല്
മഹാഭൂരിപക്ഷത്തിനും ഇതെന്താണെന്ന്
മനസ്സിലായിക്കാണില്ല എന്നതാണ്
വാസ്തവം</span></span>. <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">ഇത്തരം
പ്രയോഗങ്ങള്ക്ക് </span></span>(<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">विनिमय</span></span>)
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">മലയാളം
അര്ത്ഥം കൊടുക്കേണ്ടത്
അനിവാര്യമാണ്</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
4. <span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">കഴിഞ്ഞ
ചോദ്യപേപ്പറില് വ്യവഹാരരൂപങ്ങളുടെ
ആവര്ത്തനം ഒരു പ്രശ്നമായിരുന്നു</span></span>.
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">എന്നാല്
ഇതില്</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">വ്യവഹാരരൂപങ്ങളുടെ
ആവര്ത്തനം ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">ചില
പ്രത്യേകതകള് അധ്യാപകരെയും
വിദ്യാര്ത്ഥികളെയും
അമ്പരപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടാകാമെങ്കിലും
പൊതുവെ ചോദ്യപേപ്പര്
മെച്ചമാണെന്ന് വിലയിരുത്തുന്നു</span></span>.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span lang="ml-IN">രവി</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-63634744096525511342017-03-18T21:51:00.001+05:302017-03-18T21:51:06.246+05:30<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">td p { margin-bottom: 0cm; }p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">GHSS,
Kadannappally, Kannur</span></div>
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">SSLC
Hindi Model Examination March 2017</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">Marks
40 Time: 90 Minutes</span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>सूचनाः
</b></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>निम्नलिखित
लघु कविता पढ़ें और </b></span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>1
</b></span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>से
</b></span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>3
</b></span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>तक
के प्रश्नों के उत्तर लिखें।</b></span></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">एक
बीज था गया</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">समय
नहीं है सोने का</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बहुत
ही गहराई में बोया</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उठकर
बाहर तो आओ</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उसी
बीज के भीतर था</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">आँख
खोल नन्हा पौधा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">इक
नन्हा पौधा सोया</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">धीरे
से बाहर तो आया।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">काली</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">काली
बदली ने</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बाहर
का संसार बड़ा ही</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">फिर
उसपर जल बरसाया</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सुंदर
उसने पाया।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सूरज
बोला प्यारे पौधे</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सोते
से जग जाओ</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बीजः
വിത്ത് गहराई मेंः ആഴത്തില്
बोनाः വിതക്കുക बदलीः बादल</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">മേഘം</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">1.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कविता
में किसका वर्णन है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?
(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बदली
का</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">संसार
का</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">पौधे
का</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">) 1</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>पौधे
का</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">2.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">सूरज
नन्हे पौधे से क्या </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">बोला</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">? 2</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>नन्हे
पौधे से सूरज बोला</i></span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>-
</i></span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>हे
नन्हे पौधे</i></span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>अपनी
नींद छोड़कर जागो। यह समय सोने
का नहीं है</i></span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>जागो
और काम में लग जाओ।</i></span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">3.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">प्रस्तुत
आशयवाली पंक्तियाँ चुनकर
लिखें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अब
सोने का समय नहीं है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">नींद
से जग जाओ।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>सोते
से जग जाओ</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>समय
नहीं सोने का</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">सूचनाः
बीरबहूटी कहानी का निम्नलिखित
अंश पढ़ें और </span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">4
</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">से
</span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">5</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">तक
के प्रश्नों के </span></b></span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>उत्तर
लिखें।</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b> </b></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साहिल
की आँखें बीरबहूटी की तरह लाल
होने लगी थीं और उनमें बारिश
की बूँदों</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सा
पानी भर गया था। बेला कहने
लगी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
"</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">मैं
चिढ़ाऊँ अब तुम्हें</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">रोनी
सूरत साहिल रोनी सूरत साहिल।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">"</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">4.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">साहिल
की आँखें बीरबहूटी की तरह लाल
होने लगी थी</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">..
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">।
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">क्यों</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 2</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">पाँचवीं
का रिज़ल्ट आ गया। अगले साल
साहिल और बेला दोनों अलग</span></i></span></span></span><span style="font-size: medium;"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span></i></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">अलग
स्कूलों में पढ़नेवाले हैं।
इसलिए साहिल बहुत दुखी था</span></i></span></span></span><span style="font-size: medium;"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></i></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">और
उसकी आँखें भर गई थीं</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">।</span></i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">5.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">इस
समय बेला की आँखें कैसी थीं</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">क्यों</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">? 2</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बेला
की अाँखें भी डबडबा रही थीं।
क्योंकि वह भी अगले साल साहिल
को छोड़कर अलग स्कूल में पढ़ना
नहीं चाहती थी। इसलिए वह भी
रो रही थी।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">6.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">जोड़िए</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">- 3</span></span></div>
<dl><dd>
<table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 412px;">
<colgroup><col width="195"></col>
<col width="198"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: 1px solid #000000; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0.1cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सोनार
किला</span></span></span><br />
</td>
<td style="border: 1px solid #000000; padding: 0.1cm;" width="198">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">नकटू</span></span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">गुठली
का भैया</span></span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="198">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ऊँट</span></span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">माइकल</span></span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="198">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सत्यजीत
राय</span></span></span><br />
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<dl><dd>
<table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 412px;">
<colgroup><col width="195"></col>
<col width="198"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: 1px solid #000000; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0.1cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>सोनार
किला</i></span></span></span><br />
</td>
<td style="border: 1px solid #000000; padding: 0.1cm;" width="198">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>सत्यजीत
राय</i></span></span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठली
का भैया</i></span></span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="198">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>नकटू</i></span></span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="195">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>माइकल</i></span></span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="198">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>ऊँट</i></span></span></span><br />
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">सूचनाः
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">निम्नलिखित
अंश </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">पढ़कर प्रश्न
</span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">7
</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">और
</span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">8</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">के</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
उत्तर लिखें।</span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span></b></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ठाकुर
कौन है</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">कौन
है पुकारते हुए कुएँ की तर</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">फ़</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
आ रहे थे और गंगी जगत से कूदकर
भागी जा रही थी।</span></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">7.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">इस
प्रसंग पर गंगी की डायरी कल्पना
करके लिखें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>तारीखः
</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>........................</i></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>कुएँ
के पानी से बदबू आने के कारण
पिया नहीं जाता था। पति की
तबीयत ठीक भी नहीं थी। ठाकुर
और साहू के कुओं से हम जैसे
पिछड़ी जातिवालों को पानी
लेने की अनुमति न होने के कारण
चोरी</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>चोरी</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>छिपके</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>छिपके
ठाकुर के कुएँ से पानी निकालने
गयी। रात को ठाकुर का दरवाज़ा
बंद होने पर मैं कुएँ की जगत
पर चढ़कर अत्यधिक सावधानी से
पानी निकाल रही थी। उसके बीच
ठाकुर का दरवाज़ा खुला। वे
कौन कौन है पुकारते हुए कुएँ
की ओर आ रहे थे मैं जगत से कूदकर
भागी</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>किसी
तरह अपने घर पहुँची। हे भगवान</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>!
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>मैं
बहुत डर गई थी। आज का दिन मैं
कभी नहीं भूल सकती।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">8.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">गंगी</span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
जगत से कूदकर भागी जा रही थी।</span></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">गंगी
के स्थान पर </span><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">जोखू</span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
का प्रयोग करके वाक्य का
पुनर्लेखन करें</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">।</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">जोखू
जगत से कूदकर भागा जा रहा था।</span></i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>सूचनाः
</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>'</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>टूटा
पहिया</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>'</b><b>
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>कविता
का यह अंश पढ़ें और </b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>9
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>से
</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>11
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>तक
के प्रश्नों के उत्तर लिखें।</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अपने
पक्ष को असत्य जानते हुए भी</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बड़े</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बड़े
महारथी</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अकेली
निहत्थी आवाज़ को </span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अपने
ब्रह्मास्त्रों से कुचल देना
चाहें</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">तब
मैं</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">रथ
का टूटा हुआ पहिया</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उसके
हाथों में ब्रह्मास्त्रों
से लोहा ले सकता हूँ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">!</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">9.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">यहाँ
किसके पक्ष को असत्य का पक्ष
माना गया है</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">? 1</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">यहाँ
कौरव पक्ष को असत्य का पक्ष
माना गया है।</span></i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">10.
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">अकेली
निहत्थी आवाज़</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">यहाँ
किसके बारे में संकेत है</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">1</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">यहाँ
अभिमन्यु की ओर संकेत है।</span></i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">11.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कविता
के आधार पर आस्वादन टिप्पणी
लिखें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>टूटा
पहिया हिंदी के प्रसिद्ध कवि
धर्मवीर भारती की एक प्रसिद्ध
कविता है। इस कविता के द्वारा
कवि लघु मानव की प्रधानता पर
बल देते हैं।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>कवि
महाभारत के एक पौराणिक प्रसंग
का सहारा लेते हैं। चक्रव्यूह
को भेदकर उसमें प्रवेश किया
अभिमन्यु उसमें फँस जाता है।
कौरव पक्ष के सभी महायोद्धा
एकसाथ मिलकर अभिमन्यु पर
आक्रमण करते हैं। उसके घोड़े</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>रथ</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>हथियार</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>सब
नष्ट कर देते हैं। तब उसे रथ
का एक टूटा पहिया ही एकमात्र
सहारा बन जाता है। इस टूटे
पहिए की सहायता से वह उन महारथियों</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>से
थोड़ी देर के लिए अपनी रक्षा
करता है और अंत में मारा जाता
है।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>यहाँ
एक सारहीन या तुच्छ टूटा पहिया
ही वीर योद्धा अभिमन्यु के
लिए सहायक बनता है। इसी प्रकार
समाज के तुच्छ माने जानेवाले
मानव भी क्रांति </i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>(</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>विप्लव</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>)
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>के
वाहक बन सकते हैं</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>और
सामाजिक परिवर्तन संभव करा
सकते हैं। अतः हमें यह मानना
चाहिए कि समाज के तुच्छ माने
जानेवाली बातें भी कभी</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>न</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>कभी
बड़ी सहायक हो सकती हैं।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>वर्तमान
समाज में भी तुच्छ माने जानेवाले
मानव का महत्वपूर्ण स्थान
है। सच्चे प्रजातंत्र में
कोई भी व्यक्ति तुच्छ नहीं
होता। शासन का निर्णय भी उसके
हाथों से हो सकता है। याने यह
कविता बिलकुल अच्छी और प्रासंगिक
है।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">सूचनाः
</span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">गुठली
तो पराई है</span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">'</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">का
यह अंश पढ़ें और </span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">12
</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">से
</span></b></span></span></span><span style="font-size: medium;"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">13</span></b></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-family: Lohit Devanagari;">तक
के प्रश्नों के उत्तर लिखें।</span></b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">गुठली
बोली</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
"</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अपना
घर</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">यही
तो है मेरा घर</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">जहाँ
मैं पैदा हुई।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">"
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बुआ
हँसके बोली</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
"</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अरी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेवकूफ़
यह घर तो पराया है। बाकी लड़कियों
की तरह तू भी किसी और की अमानत
है।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">"</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">12.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">इस
प्रसंग पर गुठली और बुआ के बीच
का </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">संभावित</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">वार्तालाप</span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">कल्पना करके
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">लिखें।</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> 4
</span></span>
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><i>बुआः
गुठलिया ओ गुठलिया।</i></span></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठलीः
क्या बात है बुआ</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?</i></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बुआः
बेटा</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>तुम्हें
ऐसा पट</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>पट
मत बोलना है</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>धम</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>धम
मत जलना है।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठलीः
क्यों बुआ</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?</i></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बुआः
क्योंकि तुम एक लड़की हो।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठलीः
तो क्या हुआ</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?</i></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बुआः
ऐसे ही करेगी क्या अपने घर
जाकर</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?</i></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठलीः
अपने घर</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>क्या
मतलब</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>यही
तो मेरा अपना घर है।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बुआः
अरी बेवकूफ़ यह घर तो पराया
है।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठलीः
कैसे</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?</i></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बुआः
बाकी लड़कियों की तरह तू भी
किसी और की अमानत है।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठलीः
तो मेरा घर क्या है</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>?</i></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बुआः
ससुराल ही तेरा असली घर होगा।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>गुठलीः
मैं नहीं मानती।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">13.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">गुठली
की प्रतिक्रिया पर आपका विचार
क्या है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">? 2</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">लड़का</span></i></span></span></span><span style="font-size: medium;"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span></i></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">लड़की
दोनों को समान अधिकार मिलना
चाहिए। हमारे संविधान में
लड़के</span></i></span></span></span><span style="font-size: medium;"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span></i></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: Lohit Devanagari;">लड़कियों
को समान अधिकार निश्चित किया
है। लेकिन आज भी अनेकों परिवारों
में पक्षपातपूर्ण व्यवहार
चल रहा है। यह बिलकुल गलत है।</span></i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>सूचनाः
निम्नलिखित वाक्य पढ़कर </b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>14
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>से
</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>16
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>तक
के प्रश्नों के उत्तर लिखें।</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उसके
बाद जैसे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">जैसे
रेल का आगे का <span style="text-decoration: none;">सफर
</span>शुरू हुआ एक</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">एक
करके हमारे गरम कपड़े उतरने
लगे।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">14.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उसके
बाद जैसे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">जैसे
रेल का आगे का <u>सफर</u> शुरू हुआ
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">....</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सफर</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">के
बदले में </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">यात्रा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">का
प्रयोग करके वाक्य का पुनर्लेखन
करें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>उसके
बाद जैसे</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>जैसे
रेल की आगे की यात्रा शुरू
हुई</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>...</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">15.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अपनी
जैसलमेर यात्रा को लेखक ने
क्यों कहा है कि </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">20-20
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ओवर
का मैच जैसा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">? 2</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>जैसलमेर
जैसे सुंदर जगह के दर्शन के
लिए तीन दिन बिलकुल अपर्याप्त
है। क्योंकि वहाँ देखने योग्य
अनेक स्थान हैं। इसलिए लेखक
ने ऐसा कहा है।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">16.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हमारे
गरम <u>कपड़े</u> उतरने लगे।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कपड़े</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">के
बदले में </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कपड़ा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">शब्द
का प्रयोग करके वाक्य का
पुनर्लेखन करें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>हमारा
गरम कपड़ा उतरने लगा।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>सूचनाः
निम्नलिखित कवितांश पढ़ें
और प्रश्न</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>17
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>का
उत्तर लिखें।</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बच्चे
काम पर जा रहे हैं </span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हमारे
समय की सबसे भयानक पंक्ति है
यह</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="data:" />
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">17.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कविता
के संदर्भ में बालश्रम रोकने
का संदेश देते हुए एक <b>पोस्टर</b>
तैयार करें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 4</span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">आज
के बच्चे कल के नागरिक हैं</span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>बच्चे
खेल</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>कूदकर
बड़े हों</i></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>पढ़</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>-</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>लिखकर
ज्ञान प्राप्त करें</i></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>बच्चों
से काम करवाना अपराध है</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बच्चों
के शारीरिक एवं मानसिक विकास
में बाधा न डालें</span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">बाल
सेवा समिति</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">कण्णूर</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>सूचनाः
निम्नलिखित अंश पढ़ें और
प्रश्न </b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>18
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>का
उत्तर लिखें।</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">मासूमियत
में उसने थोड़ी देर पहले फटी
माँ की आवाज़ और उसके फुसफुसाने
की भी नकल उतारी।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">18.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">चार्ली
के इस व्यवहार पर आप अपना विचार
प्रकट करें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 3</span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>चार्ली
केवल पाँच साल का एक छोटा लड़का
है। वह गीत गाने</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>अभिनय
करने और किसी का नकल करने में
बहुत होशियार है। जब उसकी माँ
की आवाज़ में फुसफुसाहट आई
और उसे स्टेज छोड़ना पड़ा</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>चार्ली
स्टेज पर कार्यक्रम प्रस्तुत
करने में मज़बूर हो जाता है।
इस समय वह अन्य लोगों के नकल
उतारते समय अपनी माँ की फटी
आवाज़ को उतारना न भूला। इससे
उस छोटे बच्चे की मासूमियत
भी व्यक्त होता है</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.71cm; margin-bottom: 0cm;">
<img align="left" src="" />
<br />
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-52106434611565242992017-03-18T21:49:00.004+05:302017-03-18T21:49:27.990+05:30<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgn7OZo3MEVlF9Em7xBJCxd6-Y4NwwuVH40OO4JIhPZXR-1Q9q3RJGwMIDx4XXfquxgH77jJixtDvQd-ifZ1mNp5si3j_nyxbcFhQ-_eyrxOz3OyLmoJ1Ic8pCZjRxew_qugvGNdMHh2D29/s1600/Deshabhimani+.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="167" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgn7OZo3MEVlF9Em7xBJCxd6-Y4NwwuVH40OO4JIhPZXR-1Q9q3RJGwMIDx4XXfquxgH77jJixtDvQd-ifZ1mNp5si3j_nyxbcFhQ-_eyrxOz3OyLmoJ1Ic8pCZjRxew_qugvGNdMHh2D29/s320/Deshabhimani+.jpg" width="320" /></a></div>
<br /></div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-13834866131240982872017-03-18T21:49:00.000+05:302017-03-18T21:49:02.192+05:30<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSRq5JUBmBan1Eo1kG7FDaR-gX4yeESYenlSVcdt5LAqlosNfL3lyf327A3sx73Q7Gmtd_-_3CYCPAVDn1WODJVABnWrhQrbCoWbpnP9XkNkOWAagn_O9riDjS11Kz4Tq98KjqPScmY8LC/s1600/Deepika++.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSRq5JUBmBan1Eo1kG7FDaR-gX4yeESYenlSVcdt5LAqlosNfL3lyf327A3sx73Q7Gmtd_-_3CYCPAVDn1WODJVABnWrhQrbCoWbpnP9XkNkOWAagn_O9riDjS11Kz4Tq98KjqPScmY8LC/s320/Deepika++.jpeg" width="320" /></a></div>
<br /></div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-36084338699878675312017-03-18T21:48:00.004+05:302017-03-18T21:48:35.577+05:30<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilLDQGYKBWjYWu_iDje2EDGvPG-cGpfcK74MADpy2HWIu0P_lUNq-TwtLtqJHxXop3IikhYXMuL5SPGE23kqaoTlRLZjs7f530LtecvdPl-RoXiqjWvxy6t9dW3XRpKPowyDv_HfOSvF6f/s1600/Madhyamam+.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilLDQGYKBWjYWu_iDje2EDGvPG-cGpfcK74MADpy2HWIu0P_lUNq-TwtLtqJHxXop3IikhYXMuL5SPGE23kqaoTlRLZjs7f530LtecvdPl-RoXiqjWvxy6t9dW3XRpKPowyDv_HfOSvF6f/s320/Madhyamam+.jpeg" width="320" /></a></div>
<br /></div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-21084143126040228182017-03-18T21:48:00.001+05:302017-03-18T21:48:13.080+05:30<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2c-OUrfBr-CvYfV83yDaB52Bh613_zN1ZvBZUnHOS-sgUPzDz6Bgr1y1KGD35wAz07ChZWfKvdmv2nDYUIC_4_7N5m3rYwGMlB2XSBW6K9a_uNtY7boisFRPP50dM9SPMCK2vTJxT2WIm/s1600/SSLC%252C+Mathrubhumi+.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2c-OUrfBr-CvYfV83yDaB52Bh613_zN1ZvBZUnHOS-sgUPzDz6Bgr1y1KGD35wAz07ChZWfKvdmv2nDYUIC_4_7N5m3rYwGMlB2XSBW6K9a_uNtY7boisFRPP50dM9SPMCK2vTJxT2WIm/s320/SSLC%252C+Mathrubhumi+.jpeg" width="312" /></a></div>
<br /></div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-61664061868191985472017-03-18T21:47:00.001+05:302017-03-18T21:47:24.197+05:30<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: small;">SSLC
Hindi Qn Mar. 2017 Model Answer Paper</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>1
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>से
तीन तक के प्रश्न </b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>'</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>सबसे
बड़ा शो मैन</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>'
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>के
आधार पर</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b> </b> </span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">1.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">चार्ली
की मासूमियत से प्रभावित <u>था</u>।
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">सही
प्रयोग </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">'</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">थे</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">'
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">) 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">2.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दर्शक
चार्ली की प्रस्तुति और मासूमियत
से प्रभावित थे। इसलिए अंत
में दर्शकों ने तालियाँ</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"> बजाकर
माँ का स्वागत किया।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 2</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">3.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">चार्ली
की माँ की <b>डायरी</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b> 4</b> </span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"> तारीखः</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">........................</span></span></div>
<div align="justify" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">आज
मेरी जिंदगी में एक विचित्र
घटना हुई। जब मैं स्टेज पर
गाना गा रहा था तब मेरी आवाज़
फटकर फुसफुसाहट में बदल गई।
पहले दर्शक लोग सोच रहे थे कि
माइक खराब है। लेकिन जब उन्हें
पता चला कि मैं गा नहीं पा रही
हूँ वे म्याऊँ</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">म्याऊँ
करने लगे</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">हल्ला
मचाने लगे। हे भगवान</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">!
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मैं
बहुत डर गई थी। मेरे सामने कोई
उपाय नहीं था। मैं ने स्टेज
छोड़ दिया। मैनेजर ने मेरे
बेटे को मज़बूर करके स्टेज
पर भेजा। क्योंकि उन्होंने
चार्ली को गीत गाते हुए</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">अभिनय
करते हुए और किसी का नकल उतारते
हुए देखा था। चार्ली गीत गाना
शुरू किया। पहले उसका गाना
आर्कस्ट्रा के साथ नहीं चल
रहा था। लेकिन जल्दी ही ठीक
हो गया। उसने गीत गाकर</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">अभिनय
करके और नकल उतारकर दर्शकों
को बहुत खुश किया। नकल उतारते
समय मेरी फटी आवाज़ को भी उसने
नहीं छोड़ा था। स्टेज पर पैसों
की बौछार हुई। उस प्रकार मैं
अपमान से बच गई। सभी लोग मेरे
पास आकर बेटे की तारीफ करने
लगे। आज का दिन मेरे लिए एक
विशेष दिन था। </span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b> 4
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>से
</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>6</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>तक
के उत्तर अपठित कवितांश के
आधार पर</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">4.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">अगर
पानी नहीं होता तो <b>भूमंडल
सूखा रहता</b>।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">5.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">होता
नहीं अगर जो पानी</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 2</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">भूमंडल
सूखा रह जाता</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">जीवजंतु
क्या प्राणिमात्र भी</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">नहीं
जन्म कोई ले पाता।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">6.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पानी
के महत्व पर <b>पोस्टर</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b> 4</b></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>मार्च
</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>22
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>विश्व
जल दिवस</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>जल
है तो</i></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><i> </i></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>कल
है</i></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><i> </i></span></span> </i></span></span></span><br />
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>जल
जीवन का </i></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><i>आधार
है</i></span></span></span>
</div>
<div align="left" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>जल
का इस्तेमाल सावधानी से करें</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>जल
का दुरुपयोग न करें</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>एक</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>-</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>एक
बूँद बचाएँ</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>जल
नहीं तो हम भी नहीं</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पेड़
लगाएँ</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">प्रदूषण
रोके</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">प्रकृति
की रक्षा करें।</span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">जल
संरक्षण समिति</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: x-small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: x-small;"><span lang="ml-IN">कैतप्रम</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b> 7
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>से
</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>9</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>तक
के प्रश्न </b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>'</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>बसंत
मेरे गाँव का</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>'
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>के
आधार पर </b></span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">7.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पशुचारकों
की खुशी का कारण है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">महीनों
बाद घर लौटने का समय आया है।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">8.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">ठंड
के मौसम में बर्फीले इलाकों
से पशुचारक निचले इलाकों में
उतरते हैं। महीनों तक</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">फैले
चरागाहों</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">घने
जंगलों और अनजान बस्तियों
में भटकने के बाद अपने घर लौटने
की खुशी उत्सव का माहौल रच
देती है। वे गीत गाते हैं</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">नाचते
हैं। उनके साथ उनके भेड़</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">बकरियाँ</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">घोड़े</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">खच्चर
और कुत्ते भी होते हैं। रास्ते
में आनेवाले गाँवों से उनका
लेन</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">देन
भी होता रहता है। इन गाँवों
से उनका सदियों का रिश्ता
है।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 2</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">9.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>पटकथा</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>दृश्य
का वर्णनः</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पात्रः
दो पशुचारक</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">एक
करीब </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">40
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">साल
का</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दूसरा
करीब </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">45
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">साल
का। दोनों धोती</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">कुर्ता
और पगड़ी पहने हैं।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">एक
गाँववाला</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">करीब
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">50
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">साल
का</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">धोती
और बनियान और पगड़ी पहना है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">स्थानः
गाँव की एक सड़क के किनारे। </span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">समयः
शामको छह बजे।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>संवादः</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पशुचारक
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">1:
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">नमस्ते
भैया</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">क्या
चाहिए आपको</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">गाँववालाः
मुझे कुछ जड़ी</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">बूटियाँ
चाहिए।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पशुः
बताइए क्या</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">क्या
चाहिए</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">कीड़ाजड़ी</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">करण
और चुरु हमारे पास हैं।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">गाँवः
मुझे थोड़ा सा कीड़ाजड़ी और
चुरु चाहिए।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पशुः
इतनी तो बाकी पड़ी है। यह तो
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">120
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">रुपए
का है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">गाँवः
मेरे पास सौ रुपए ही हैं।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पशुः
कोई बात नहीं</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">अगले
साल बाकी दीजिए।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">गाँवः
ठीक है। दीजिए। बाकी </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">20
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">रुपए
अकले साल दे दूँगा।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b> प्रश्न
</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>10
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>और
</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>11
'</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>जैसलमेर</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>'
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>के
आधार पर</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">10.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">लेखक
– दुकानदारः <b>वार्तालाप</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b> </b> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दुकानादारः
आइए साहब। अन्दर आके देखिए
न।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मिहिरः
मैं तस्वीरें ले रहा था।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दुकाः
ठीक है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">अन्दर
आके देखिए। हमारा भी फोटो ले
लीजिए न।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मिहिरः
भाई साहब</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">यह
क्या लिखके रखा है पट्टी पर</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दुकाः
क्या आपने लोनली प्लैनट के
बारे में सुना है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मिहिरः
हाँ सुना है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पर्यटक
गाइड़ है न।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दुकाः
हाँ वही है। उसमें किसी ने इस
जगह के बारे में कुछ खराब लिख
दिया है। इसलिए विदेशी </span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पर्यटकों
का यहाँ आना बहुत कम हो गया
है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मिहिरः
ऐसी बात है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">इसलिए
आपके व्यापार में कमी हो गई
है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दुकाः
ज़रूर साहब। उनका विरोध प्रकट
करने के लिए हमने ऐसा लिख रखा
है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मिहिरः
वाह</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">!
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">लोनली
प्लैनट के प्रति गुस्सा दिखाने
का आपका यह तरिका मुझे बहुत
अच्छा लगा।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दुकाः
और क्या करें</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">धन्यवाद
जी।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मिहिरः
धन्यवाद।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">11.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">कई
<u>लोग</u> मुझे बुलाने <u>लगते</u>।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>12
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>से
</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b>14
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>तक
के प्रश्न अकाल और उसके बाद
के आधार पर</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">12.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN"><b>दीवार</b>
का समानार्थी शब्द है <b>भीत</b>।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">13.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">अकाल
की भूख और गरिबी के कारण चूहों
की हालत भी बहुत शोचनीय थी</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">14.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">कविताँश
पर <b>आस्वादन टिप्पणी</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">ये
पंक्तियाँ हिंदी के प्रसिद्ध
कवि नागार्जुन की कविता अकाल
और उसके बाद से ली गई हैं। इस
कवितांश के द्वारा कवि यह
बताना चाहते हैं कि अकाल का
प्रभाव मनुष्यों पर ही नहीं
छोटे</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">छोटे
जीव</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">जंतुओं
पर भी कितना होता है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">कवि
इस कविता के द्वारा यह व्यक्त
करना चाहते हैं कि अकाल के
कारण घर के मानवों के साथ उस
घर में रहनेवाले विभिन्न
जीव</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">जंतुओं
पर भी पड़ता है। यदि घर का
चूल्हा जलता है और खाना पकाया
जाता है तो उसका एक छोटा</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">सा
अंश उस घर में रहनेवाले विभिन्न
प्रकार के </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">छोटे</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">से</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">छोटे
से लेकर बड़े तक</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">)
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">जीव</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">जंतुओं
को मिलता है। घर में खाना न
पकाने के कारण चूल्हा रोने
लगा और चक्की उदास रहने लगी।
उसके पास ही कानी कुतिया उदास
सोता है। खाने की तलाश में
छिपकलियाँ दीवार पर इधर</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">उधर
चलने लगी। चूहों की भी हालत
भिन्न नहीं है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">परिवारों
की गरीबी और आर्थिक कठिनाई
का असर उस परिवार या घर के सभी
पर पड़ता है। अकाल की पीड़ित
घर की शोचनीय दशा का मार्मिक
वर्णन करनेवाला यह कवितांश
बिलकुल अच्छा और प्रासंगिक
है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">15.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">सही
मिलान </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 3</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">और
वैसे भी मैं तो पराई अमानत
हूँ</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> - </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">गुठली
तो पराई है</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दुनिया
सच में बहुत छोटी है दोस्तो</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> - </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">जैसलमेर</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">ड्राइवर
ने खच्च से ब्रेक लगाया</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> - </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">ऊँट
बनाम रेलगाड़ी</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">प्रश्न</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पत्र
में </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">'</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दोस्तों</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">'
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">दिया
है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">वह
गलत है। क्योंकि संबोधन में
बिंदी नहीं लगाई जाती।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">16.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">बेला
के सिर पर पट्टी <u>बाँधी
थी</u>।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">17.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">कबूतर
<u>नीम के पेड़ की छाया में</u>
घायल पड़ा था।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">18.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">अपने
मित्र के नाम रानी का <b>पत्र</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><b> </b>4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">स्थानः
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">...............</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">तारीखः
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">...............</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">प्रिय
गीता</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">तुम
कैसी हो</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">तुम्हारी
पढ़ाई कैसी चल रही है</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">घर
में सब कैसे हैं</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">?
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मैं
यहाँ ठीक हूँ।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">मैं
इस पत्र के द्वारा एक घटना का
वर्णन करना चाहती हूँ। आज
दोपहर को तेज़ धूप में मैं
पानी लेने बाहर निकली थी। सहसा
नीम के पेड़ की डाली में एक
कबूतर को घायल पड़ा देखा। शायद
गरम हवा के कारण घायल होकर
गिरा था। मैंने कबूतर को उठाकर
पानी दिया और उसका उपचार किया।
थोड़ी देर बाद वह आराम से उड़
गया।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">तुम्हारे
माँ</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">-</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">बाप
को मेरा प्रणाम। शेष बातें
अगले पत्र में।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">तुम्हारी
सहेली</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">रानी।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">सेवा
में</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">पी</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">गीता</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">गीता
निवास</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">,</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> ...................</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> ...................</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">उपचा
करनाः പരിചരിക്കുക</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">)
</span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">इस
पत्र में <i>शायद गरम हवा के
कारण कबूतर घायल होकर गिरा
था</i> अनुचित लगता है। <i>बेहोश
होकर गिरा था</i> ज़्यादा उचित
लगता है।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">)
(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">बेहोश
होनाः ബോധരഹിതനാവുക</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;"><span lang="ml-IN"> तैयारीः
रवि</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;">.
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;"><span lang="ml-IN">एम</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;">.,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;"><span lang="ml-IN">सरकारी
हायर सेकंडरी स्कूल</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;"><span lang="ml-IN">कडन्नप्पल्लि</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: xx-small;"><span lang="ml-IN">कण्णूर।</span></span></span></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-83478567970387644332016-09-07T21:45:00.001+05:302016-09-07T21:45:33.245+05:30X Hin Qn Aug 2016 Ans<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">td p { margin-bottom: 0cm; }p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">X
Hin Qn Aug 2016 Ans</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>सूचनाः
कविता पढ़ें और </b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>1
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>से
</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>3
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>तक
के प्रश्नों के उत्तर लिखें।</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">1.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सही
प्रस्ताव चुनकर लिखें।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">मकसद
की याद दिलानेवाले सपनों को
पालना है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">2.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">यह
आशयवाली दो पंक्तियाँ चुनकर
लिखें ।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हमें
निंद तोड़नेवाले सपनों को
पालना है । </span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>हम
उन सपनों को पालेंगे </i></span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i> </i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>जो
नींद चुरा ले जाते है ।</i></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">3.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>कविता
पर टिप्पणी</b> </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> '</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हम
उन सपनों को पालेंगे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">नामक
छोटी कविता में रचनाकार कहते
हैं कि हमें जिंदगी में आगे
बढ़ने के लिए </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अच्छे
सपने देखने</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हैं।
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सपना
देखना</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">एक
शैली है। इसका मतलब परंपरागत
अर्थ से बिलकुल भिन्न है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सपना
हम प्रायः सोते वक्त देखते
हैं। लेकिन वह तो सार्थक होने
की संभावना बहुत कम है। लेकिन
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सपना
देखना</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">एक
शैली बन जाए तो मतलब है जिंदगी
में अच्छे पद पर पहुँचने के
लिए या अच्छे लक्ष्य प्राप्त
करने के लिए आगे बढ़ना। डॉ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कलाम
ने कहा था कि <i>सपने वे नहीं
हैं जो सोते वक्त देखे जाते
हैं</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><i>,
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><i>सपने
वे हैं जिसके लिए हम नींद छोड़
देते हैं।</i> सपने हमारी नींद
चुरा ले जाएँ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">मन
में बेचैनी लाएँ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">जो
हमें सदा हमारा लक्ष्य याद
कराएँ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हमारे
मन में ज्याति जगाएँ। याने
यहाँ सपना देखना एक काल्पनिक
बात नहीं। जिंदगी में अच्छे
परिणाम के लिए</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अच्छे
लक्ष्यों को साकार कराने के
लिए परिश्रम होते हैं वे ही
सही सपने हैं।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">समाज
में बहुत से लोग आलसी और लक्ष्यहीन
हैं। ऐसी हालत में पाठकों को</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">विशेषतः
बच्चों और युवकों को अच्छे
सपने देखने का उपदेश देनेवाली
यह कविता बहुत अच्छी और प्रासंगिक
है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सोते
वक्त </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सोते
समय</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">संभावना
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">സാധ്യത
बेचैनी </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अशांति</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">याद
कराना </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ഓര്മ്മപ്പെടുത്തുക</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">काल्पनिक
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">സാങ്കല്പികമായ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साकार
करना </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">സാക്ഷാല്ക്കരിക്കുക</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सूचनाः
प्रश्न </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">4-6
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">गद्यांश
के आधार पर उत्तर लिखें।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">4.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेला
और साहिल दोनों पाँचवीं कक्षा
में पढ़नेवाले दो छात्र हैं।
दोनों अच्छे मित्र हैं। वे
एकसाथ स्कूल जाते हैं और रास्ते
में खेतों में बीरबहूटियों
को ढूँढते हैं। कक्षा में हैं
तो साहिल जो करता है वही बेला
भी करती है। कविता पढ़ते समय</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">पानी
पीने जाते समय आदि विभिन्न
कार्य वे एकसाथ करते हैं। वे
एक दूसरे की कॉपी में चित्र
बनाते थे। पाँचवीं का रिज़ल्ट
आने पर दोनों बहुत दुखी होते
हैं</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">आँखें
डबड़बाती हैं क्योंकि छठी
कक्षा में दोनों अलग</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अलग
स्कूलों में पढ़नेवाले हैं।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">6.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>गद्यांश
पर पटकथा</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b> </b> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">फुलेरा
कस्बे की एक गली। पूर्वाह्न
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">11
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बजे।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">एक
लड़का और लड़की। दोनों </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">10-11
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साल
के हैं</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">स्कूली
यूनिफार्म में हैं। गली की
एक ओर छाया में दोनों खड़े
हैं।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेलाः
साहिल</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हम
दोनों पाँचवीं पास हो गये हैं।
हैं न</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साहिलः
हाँ बेला। हम दोनों अगले साल
छठी कक्षा में पढ़ेंगे।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेलाः
साहिल</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अगले
साल तुम कहाँ पढ़ोगे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साहिलः
तुम कहाँ पढ़ोगी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेलाः
मेरे पापा कह रहे थे कि मुझे
राजकीय कन्या पाठशाला में
पढ़ाएँगे। और तुम</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साहिलः
मुझे अगले साल अजमेर भेज देंगे।
वहाँ एक हॉस्टल है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">घर
से दूर वहाँ अकेला रहूँगा।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेलाः
क्यों साहिल</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साहिलः
पता नहीं क्यों।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">7.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कवि
के अनुसार अक्षौहिणी सेना को
अर्जुन का पुत्र अभिमन्यु का
पुत्र अभिमन्यु चुनौती देगा।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">8.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>पंक्तियों
की प्रासंगिकता</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हिंदी
के मशहूर कवि धर्मवीर भारती
की कविता <i>टूटा पहिया</i> में
लघुमानव की प्रधानता पर बल
दिया गया है। अक्षौहिणी सेनाओं
को चुनौती देते हुए चक्रव्यूह
में प्रवेश किए दुस्साहसी
अभिमन्यु का</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कौरव
सेना के महारथियों ने मिलकर
सामना किया। उसे निरायुध बना
दिया</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">रथ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सारथी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">घोड़े
आदि नष्ट कर दिए गए। ऐसे अवसर
पर अभिमन्यु रणक्षेत्र में
अकेला और निरायुध बन जाता है।
निराश्रय अभिमन्यु एक टूटे
पहिए की सहायता से दुश्मनों
का सामना करता है। याने एक
टूटा हुआ पहिया भी कभी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कभी
बड़ी किसी को सहायता दे सकता
है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बड़ी
भूमिका निभा सकता है। इस प्रकार
एक लघु मानव भी कभी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कभी
क्रांति का वाहक तक बन जा सकता
है। कवि सभीको याद दिलाता है
कि लघु मानवों की भी उपेक्षा
नहीं की जानी चाहिए।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सामना
करना </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">നേരിടുക
भूमिका निभाना </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">സ്ഥാനം
വഹിക്കുക क्रांति का वाहक </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">വിപ്ലവവാഹകന്
उपेक्षा करना </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">അവഗണിക്കുക</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सूचनाः
<b>प्रश्न </b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>9-11
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>गद्यांश
के आधार पर</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">9.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">प्रस्तुत
प्रसंग में दम निकल जाना का
मतलब है <i>थक जाना</i>।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">10.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">जटायु
की हालत ऐसी थी। जटायु <u>का</u>
<i>हाल</i> <u>ऐसा</u> <u>था</u>।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">11.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>जटायु
की डायरी</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b> </b> 4</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">तारीखः</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">.................</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">स्थानः</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">..................</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">आज
मैं फेलू और तोपसे के साथ
जैसलमेर जा रहा था। पता नहीं
किसका षड्यंत्र था हमारी गाड़ी
का टायर पंक्चर हो गया। हमें
तो आठ मील दूर रामदेवरा स्टेशन
पहुँचना था। थोड़ी देर के बाद
ऊँटों का एक दल आता दिखाई पड़ा।
फेलू ने कहा कि ऊँटों से स्टेशन
तक जाएँगे। ऊँटों पर चढ़ने
की इच्छा था लेकिन उस जानवर
को सामने पाकर डर लगा। वाप रे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">क्या
जानवर है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">नशेड़ियों
की तरह अधखुली और मदहोश आँखें</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ऊबड़</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">खाबड़
कुदाल जैसे दाँत</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">लटके
हुए होंठ उलटकर न जाने क्या
चबाते रहते हैं। फेलू और तोपसे
जल्दी ही उनपर चढ़े। लेकिन
मैं जल्दी चढ़ नहीं पाया।
ऊँटों पर हिंडोला खाते हुए
चलते समय रेलगाड़ी आती हुई
दिखाई दी। पटरी के पास तेज़
चलकर गाड़ी को रोकने के लिए
रूमाल हिलाया। लेकिन गाड़ी
तो बिना रुके चली गई। फिर
रामदेवरा तक ऊँटों पर चलकर
ही पहुँच गए। आज की यात्रा एक
विचित्र अनुभव था।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">षड्यंत्र
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ഗൂഢാലോചന</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">12-14
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">गद्यांश
के आधार पर उत्तर</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">12.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">छत
से गिरने के कारण बेला के सिर
पर चोट लगी थी। अतः सिर में
पट्टी बँधवाने के लिए वह अस्पताल
आयी। 1</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">13.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">इमली
की डाली पकड़कर झूलते समय
स्टूल पर गिरने से साहिल की
पिंडली में स्टूल की कील से
चोट लगी। उसे पट्टी बँधवाने
के लिए वह अस्पताल ले जाया
गया। 2</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">14.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>बेला</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><b>-</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>साहिल
वार्तालाप 4</b></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साहिलः
बेला क्यों आई हो</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेलाः
मेरे सिर पर पट्टी बँधवाने
के लिए।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साः
ठीक नहीं हुआ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेः
नहीं। और </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">4-5
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">दिन
लगेंगे। तुम क्यों आए</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साः
मेरी पिंडली में चोट लगी है।
</span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेः
कैसे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साः
इमली की डाली पकड़कर झूम रहा
था। स्टूल पर गिरा। बेला</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">यह
मेरे पिताजी है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">तुम्हारे
साथ कौन है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अपने
पिताजी से</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">पापा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">यह
बेला</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">मेरी
सहपाठी है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साहिल
के पिताजीः कैसी हो बेटा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेः
जी मैं ठीक हूँ।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साः
तुम्हारे साथ कौन आए हैं</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेः
मेरे साथ पिताजी हैं</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">फार्मसी
से दवाएँ ले रहे हैं।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साः
तुम कल स्कूल नहीं आओगी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेः
ज़रूर आऊँगी। तुम्हारी चोट
ठीक होने में कितने दिन लगेंगे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साः
पता नहीं। लगता है जल्दी ठीक
हो जाएगी। कुछ दिन तक गोलियाँ
भी हैं। तो कल मिलेंगे बेला।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बेः
ठीक है। </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">गोलियाँ
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ഗുളികകള്</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">15-16
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कवितांश
के आधार पर उत्तर</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">15.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कवि
व्यक्ति की हताशा को जानता
था।</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">16.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>कवितांश
के आधार पर व्याख्या</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">
4 </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"> </span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"> विनोदकुमार
शुक्ल की कविता <i>हताशा से एक
व्यक्ति बैठ गया था</i> के अनुसार
एक व्यक्ति को जानने का मतलब
उस व्यक्ति के नाम</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">पता</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उम्र</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ओहदा
आदि से जानना नहीं। सही जानना
यह है कि किसी व्यक्ति को उसकी
हताशा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">निराशा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">असहायता
या उसके संकट से जानना। किसी
मुसीबत में पड़े व्यक्ति को
हम उसके नाम</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">पता</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उम्र</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">जाति</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ओहदा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">धर्म
आदि जानकर उसे बचाने का प्रयास
नहीं करेंगे। लेकिन हम यह
जानते हैं कि उस व्यक्ति को
हमारी मदद की ज़रूरत होती है।
तब उसकी सहायता करना हमारा
दायित्व होता है। उसके प्रति
अनुताप प्रकट करना होता है।
ऐसे एक व्यक्ति को हाथ देकर
उसे उठने में सहायता करना</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कंधा
देकर साथ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">साथ
चलना या सांत्वना देना आदि
अत्यंत आवश्यक होता है। तब
उस हताश व्यक्ति को बहुत बड़ा
आराम मिलता है। कभी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कभी
हताशा के कारण लोग आत्महत्या
तक करते हैं। ऐसा व्यक्ति सही
समय पर हमारी सहायता मिलने
पर जिंदगी की ओर वापस आ जाता
है। याने यहाँ उसकी हताशा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">निराशा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">असहायता
या उसके संकट से नहीं जानते
तो हम कुछ नहीं जानते। याने
दो मनुष्यों के बीच मनुष्यता
का अहसास यानी मानवीय संवेदना
होना ज़रूरी है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">17.
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>संबंध
पहचानकर सही मिलान</b></span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> 3</span></span></div>
<dl><dd>
<table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 582px;">
<colgroup><col width="229"></col>
<col width="335"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: 1px solid #000000; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0.1cm;" width="229">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">एक
दूसरे के बहुत नज़दीक रहकर</span></span></span><br />
</td>
<td style="border: 1px solid #000000; padding: 0.1cm;" width="335">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बल्कि
कहना चाहिए कि बिलकुल सटकर
बीरबहूटियाँ खोजते थे।</span></span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="229">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">यह
व्यक्ति मुसीबत में है</span></span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="335">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">और
हमारी मदद की ज़रूरत है</span></span></span><br />
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="229">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ऊँट
देखकर हमें हँसी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">सी
आती है</span></span></span><br />
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="335">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">लेकिन
उनको </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">राजस्थान
वालों को</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">नहीं।</span></span></span><br />
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"> Ravi.
M., GHSS, Kadannappally, Kannur.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-76144110600796407762016-09-01T07:56:00.000+05:302016-09-01T07:56:29.738+05:30IX Hin Aug 2016 Qn Analysis<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><b>IX
Hin Qn Aug 2016 Analysis</b></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">1.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യ
പാറ്റേണ് ഒറ്റയടിക്ക്
മാറ്റിമറിക്കപ്പെട്ടു</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">എന്നാല്
ഇതിന്റെ ധാരണ അധ്യാപകരിലുണ്ടാക്കാനായി
മോഡല് ചോദ്യപേപ്പറോ</span></span></span><span style="font-size: medium;">,
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">മാര്ഗ്ഗരേഖയോ
പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയുണ്ടായില്ല</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">पाठ</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">प्रोक्ति</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">रचयिता</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">चरित्रगत
विशेषताएँ</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">घटनाएँ
क्रमबद्ध करना</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">विशेषण</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">संशोधन</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">सर्वनाम
कारक</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">शब्द
के भेद</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">विश्लेषणात्मक
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">प्रश्न </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എന്നിങ്ങനെ
ചോദ്യങ്ങള് ഒന്നാകെ
ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">2.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">4</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഹിന്ദി
വ്യാകരണ പണ്ഡിതന്മാര്ക്കുള്ളതായിപ്പോയി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഇതിന്റെ
ഉത്തരം </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">പറയാന്
കഴിയുന്നവര് </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അധ്യാപകരില്ത്തന്നെ
വളരെ ചെറിയൊരു വിഭാഗ</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാ</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഈ
ചോദ്യം ഏത് </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">LO
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണെന്ന്
എത്ര ആലോചിച്ചിട്ടും
പിടികിട്ടിയില്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഏതായാലും
കാര്യമറിയാതെ ബ്രാക്കറ്റില്നിന്ന്
ഏതെങ്കിലും ഒന്ന് തെരഞ്ഞെടുത്ത്
എഴുതുമെന്നതില് സംശയമില്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">3.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">5:
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">सामाजिक
स्थिति पर व्यंग्य करना എന്നാല്
മഹാഭൂരിപക്ഷം വരുന്ന
കുട്ടികള്ക്കു് അറിയാത്ത
പ്രയോഗമാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അതുകൊണ്ട്
തന്നെ കുട്ടികള്ക്ക്
അ</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ധ്യാ</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">പകരുടെ
സഹായം കൂടാതെ ഉത്തരം എഴുതുക
പ്രയാസകരമായിരിക്കും</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">4.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">6</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ന്റെ
ഉത്തരവും നല്ല സൂക്ഷ്മതയോടെ
സമീപിക്കാന് കഴിവുള്ള മികച്ച
നിലവാരമുള്ള കുട്ടികള്ക്കുള്ള
ചോദ്യമായിപ്പോയി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">5.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">8:</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">പഠിച്ച
കവിതയുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്
കുറിപ്പെഴുതാനുള്ള അവസരം
ഇതാദ്യമായാണ് കൊടുത്തുകാണുന്നത്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഇനി
ഇങ്ങനെ പ്രതീക്ഷിക്കാമോ
എന്ന് സംശയം അധ്യാപകരിലുയര്ത്തി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്ക്
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">4
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ആക്കി
ഉയര്ത്തുകയും ചെയ്തു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">6.
10</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ല്
संवाद ചോദ്യം </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">12
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ല്
वार्तालाप ഇവ രണ്ടിനെയും
ചോദ്യകര്ത്താക്കള് രണ്ട്
വ്യവഹാരരൂപങ്ങളായി കണ്ടുവോ
എന്ന് സംശയിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അല്ല
ഹിന്ദിയില് വേറെ വ്യവഹാരരൂപങ്ങളുടെ
ദാരി</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ദ്ര്യം</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
വല്ലാതെ ബാധിച്ചുപോയോ എന്ന
സംശയത്തിനിടയാക്കി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">पटकथा
तालिका</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">संवाद</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
രണ്ടും ചേര്ന്ന് </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">8
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്കിന്റെ
ചോദ്യമാണ് ചോദിച്ചിരിക്കുന്നത്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അതായത്
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">20%
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്ക്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">തിരക്കഥയുമായി
ബന്ധപ്പെട്ട് ഇത്രയധികം
മാര്ക്കിന്റെ ചോദ്യം
ആവശ്യമായിരുന്നോ</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">?</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">7.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">11</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ല്
ടിവി കാണാന് കഴിഞ്ഞില്ല
എന്ന അര്ത്ഥത്തില് കൊടുക്കേണ്ട
ആവശ്യമില്ലായിരുന്നു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അത്
കാണാന് കഴിഞ്ഞോ ഇല്ലയോ എന്ന്
കൃത്യമായി പാഠത്തില്
പറയാത്തനിലക്ക് കുട്ടികള്ക്ക്
ഡയറിയില് അങ്ങനെ എഴുതണമെന്ന്
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ശഠി</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ക്കേണ്ടിയിരുന്നില്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ടിവി
കാണാന് പോയ അനുഭവവുമായി
ബന്ധപ്പെട്ട ഡയറിയെഴുതാനുള്ള
അവസരം കൊടുത്താല് മതിയായിരുന്നു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അതായത്
ടിവി കണ്ടില്ല </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എന്ന്
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യത്തില്
പറയുന്നത് കുട്ടികളുടെ
എഴുത്തിനെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്ന
ഒരു നിര്ദ്ദേശമായി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ടിവി
കണ്ട അനുഭവമായിരുന്നു കൂടുതല്
മെച്ചപ്പെട്ട അനുഭവമാകുമായിരുന്നത്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">8</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">വ്യാകരണചോദ്യങ്ങളുടെ
വൈവിധ്യം ചോദ്യപേപ്പറില്
കാണാന് കഴിഞ്ഞില്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">രണ്ട്
ചോദ്യങ്ങളിലായി </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">4
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്ക്
ഒപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നല്ലാതെ
അതില്ത്തന്നെ ചോദ്യം </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">4
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">പണ്ഡിതന്മാര്ക്കുള്ള
ചോദ്യമാവുകയും ചെയ്തു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ടി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">കെ</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഈശ്വരന്
നമ്പൂതിരി</span></span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">സി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">പി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എന്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എസ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ജി</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എച്ച്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എസ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എസ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാതമംഗലം</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">കണ്ണൂര്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-8882626716041368032016-08-31T23:15:00.000+05:302016-08-31T23:15:08.651+05:30X Hin Qn Aug 2016 Analysis<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">X
Hin Aug 2016 Qn Analysis</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">1.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
</span></span></span><span style="font-size: medium;">1 </span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">सही
प्रस्ताव चुनकर लिखें യില്
पालना</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">,
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">उर</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">,
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">बुझाना</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">,
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">याद
दिलाना എന്നിവയുടെ അര്ത്ഥം
കുട്ടികള്ക്ക് അറിയണമെന്നില്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഇവയുടെ
അര്ത്ഥമറിയാതെ ശരിയായി
ഇതിന്റെ ഉത്തരം എഴുതുക
പ്രയാസകരമാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാത്രവുമല്ല
ചോദ്യത്തെ സൂക്ഷ്മമായി
സമീപിക്കാത്ത കുട്ടികള്ക്ക്
ഉത്തരം എഴുതുക അസാധ്യവുമാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അപ്പോള്
പിന്നോക്കക്കാരന്റെ കാര്യം
പ്രത്യേകിച്ച് പറയേണ്ടതില്ലല്ലോ</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഏതെങ്കിലും
ഒന്ന് തെരഞ്ഞെടുത്തെഴുതിയേക്കാം
എന്നാല് </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">കുട്ടികള്
അര്ത്ഥം </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മനസ്സിലാക്കിയെഴുതണമെന്നില്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">2.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">2</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ന്റെ
ഉത്തരവും ശരാശരിയില് ഉയര്ന്ന
നിലവാരക്കാരന് മാത്രമെ
എഴുതാന് പറ്റുകയുള്ളൂ</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">3.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">3
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ന്
ഉത്തരമെഴുതാനായി കൊടുത്ത
കവിതാഭാഗത്തിന് കുറിപ്പെഴുതാന്
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">4
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്ക്
കൊടുത്തിരിക്കുന്നു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഇതിന്
പ്രതീക്ഷിക്കാവുന്ന നിലയില്
ഉത്തരം കിട്ടും എന്ന് പറയാന്
സാധ്യമല്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">4.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">5</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ന്
മിക്കവാറും കുട്ടികള് ഉത്തരം
എഴുതിയേക്കാന് സാധ്യതയുണ്ട്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എന്നാല്
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഈ ചോദ്യത്തിന്
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">2
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്ക്
അപര്യാപ്തമാണെന്ന് പറയാവുന്നതാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">5.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">8</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ല്
കവിതാഭാഗത്തിന്റെ പ്രസക്തിയെപ്പറ്റി
എഴുതാന് </span></span></span></span><span style="font-size: medium;">4
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്ക്
കൊടുത്തിരിക്കുന്നു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എന്നാല്
ചോദ്യത്തിന് ഉചിതമായ രീതിയില്
കുട്ടികള് </span></span></span></span><span style="font-size: medium;">4
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാര്ക്ക്
ലഭിക്കാന് മാത്രം തൃപ്തികരമായി
ഉത്തരമെഴുതുമോ എന്ന് സംശയം
തോന്നുന്നു</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">കവിതക്ക്
കുറിപ്പെഴുതാനുള്ള പ്രവര്ത്തനം
രണ്ടെണ്ണം കൊടുത്തിരിക്കുന്നതായും
കാണാവുന്നതാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">6.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">9
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ല്
दम निकल जाना എന്നതിന് നിഘണ്ടുവിലെ
അര്ത്ഥം मर जाना എന്നാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">എന്നാല്
പാഠസന്ദര്ഭത്തിന്റെ
അടിസ്ഥാനത്തില് थक जाना
എന്ന് അര്ത്ഥം വരികയും
ചെയ്യും</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഏതായാലും
ഭൂരിപക്ഷം അധ്യാപകരും രണ്ടിനും
മാര്ക്ക് കൊടുക്കുന്നതിന്
ഇത് ഇടയാക്കുകയും ചെയ്യും</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">7.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">10
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ല്
हालत എന്ന വാക്കിന് പകരം हाल
എന്ന വാക്ക് ഉപയോഗിച്ച് വാക്യം
മാറ്റിയെഴുതാനാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഇതിനുത്തരം
പ്രതിഭാശാലികളായ കുട്ടികള്
മാത്രമെ ശരിയായി എഴുതാന്
സാധ്യതയുള്ളൂ</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">കാരണം
അധ്യാപകര് തന്നെ നിരവധി
പേര് ഇതി</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ന്റെ
ഉത്തരത്തില്</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
സംശയമുള്ളവരാണ്</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">മാത്രവുമല്ല
ഇത് ഏത് </span></span></span></span><span style="font-size: medium;">LO
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">അനുസരിച്ചാണ്
എന്നും മനസ്സിലാകുന്നില്ല</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">8.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ചോദ്യം
</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">11:
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ऊँट
बनाम रेलगाड़ी എന്ന പാഠത്തിന്റെ
അടിസ്ഥാനത്തില് लालमोहन
गांगुली ഉം जटायु ഉം </span></span></span></span><span style="font-size: medium;">2
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">പേരാണ്
എന്ന് വിശ്വസിച്ചവരാണ്
കേരളത്തിലെ അധ്യാപകര്
മിക്കവാറും</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">പാഠപുസ്തകവും
ടീച്ചര് ടെക്സ്റ്റും അങ്ങനെയാണ്
പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത് താനും</span></span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">ഓര്മ്മക്കുറിപ്പായ
ഒരു പാഠത്തില് കഥാപാത്രമായ
जटायु വിന്റെ ഡയറിയെക്കാള്
യോജിച്ചത് सत्यजित राय</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">
</span> യുടെ ഡയറിയാണ്</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യം
അനുചിതമായി തോന്നി</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;">9.
7 </span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">മാര്ക്കിന്
വ്യാകരണ ചോദ്യങ്ങള്
ചോദിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന
സ്ഥാനത്ത് വ്യാകരണം വെറും
</span></span></span><span style="font-size: medium;">1
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">മാര്ക്കിന്റേതായി
ചുരുങ്ങി</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">എന്താണ്
ഇപ്രകാരം ചെയ്യാന് കാരണമെന്ന്
എത്ര ആലോചിച്ചിട്ടും
മനസ്സിലായില്ല</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">संबंधकारक
परसर्ग</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">भविष्यत्
काल</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><span style="font-family: Lohit Devanagari;">पड़</span>
എന്നിവയുടെയൊക്കെ പ്രവര്ത്തനം
പാഠപുസ്തകത്തിലുണ്ടായിട്ടും
എന്തുകൊണ്ടാണ് വളരെയധികം
അശ്രദ്ധയോടെ ചോദ്യപേപ്പര്
തയ്യാറാക്കിയത് എന്ന്
മനസ്സിലാകുന്നില്ല</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"> </span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ചോദ്യ
പാറ്റേണ് അടിമുടി മാറ്റിമറിക്കാന്
നിലവിലുള്ള പാറ്റേണിന്
എന്തായിരുന്നു വലിയ കുറ്റം
എന്ന് മനസ്സിലാകുന്നില്ല</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ഇത്രയധികം
മാറ്റിമറിക്കുമ്പോള്
അധ്യാപകര്ക്കും കുട്ടികള്ക്കും
ആവശ്യമായ ധാരണ എന്തുകൊണ്ട്
കൊടുക്കാന് തയ്യാറായില്ല
എന്നത് ആശങ്ക ജനിപ്പിക്കുന്നു</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">അവസാനമായി
നടന്ന ക്ലസ്റ്റര് പരിശീലനത്തില്പോലും
ഇത് സംബന്ധിച്ച് പര്യാപ്തമായ
നിര്ദ്ദേശങ്ങള് അധ്യാപകര്ക്ക്
കൊടുക്കുകയുണ്ടായില്ല</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ശരാശരിയിലും
നിലവാരം കുറഞ്ഞ കുട്ടികള്ക്ക്
സഹായകരമായ എന്തു ചോദ്യമാണ്
ഇതില് കൊടുത്തിട്ടുള്ളത്
എന്ന് ചോദിച്ചുപോകുന്നു</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">മറ്റ്
വിഷയങ്ങളില് വളരെ ചെറിയ
തോതിലുള്ള മാറ്റങ്ങള് മാത്രം
വന്നപ്പോള് എന്തുകൊണ്ടാണ്
ഇത്രയധികം മാറ്റങ്ങള്
ഹിന്ദിയില് വരുത്തി കുട്ടികളുടെ
മനസ്സില് വിഷയത്തോട്തന്നെ
വെറുപ്പ് സൃഷ്ടിക്കുന്നതെന്ന്
കുറ്റപ്പെടുത്താതിരിക്കാന്
കഴിയുന്നില്ല</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"> </span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ഈശ്വരന്
നമ്പൂതിരി</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ടി</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">കെ</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"> </span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">സി</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">പി</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">എന്</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">എസ്</span></span></span><span style="font-size: medium;">.
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">ജി</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">എച്ച്</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">എസ്</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">എസ്</span></span></span><span style="font-size: medium;">.,
</span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">മാതമംഗലം</span></span></span><span style="font-size: medium;">.</span></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-16293119831460887682016-08-06T19:37:00.002+05:302016-08-07T08:49:25.220+05:30'पड़' सहायक क्रिया का प्रयोग<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><b>'</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>पड़</b></span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><b>'
</b></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN"><b>सहायक
क्रिया का प्रयोग</b></span></span></span></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">पड़
सहायक क्रिया के प्रयोग से
किसी कार्य को करने की विवशता
का बोध होता है। याने करना
पसंद नहीं तो भी करने में मज़बूर
होता है ऐसा भाव होता है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">कर्ता</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">+</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">को,
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">क्रिया
प्रायः कर्म के अनुसार बदल
जाती है।</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"> </span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">उदा</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">मुझे
बड़े सबेरे उठना पड़ता है।
</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अकर्मक</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">എനിക്ക്
വളരെ രാവിലെത്തന്നെ
എഴുന്നേല്ക്കേണ്ടി വരുന്നു</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">बच्चे
को स्कूल तक पैदल जाना पड़ता
है। </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अकर्मक</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">)
</span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">കുട്ടിക്ക്
സ്കൂള് വരെ നടക്കേണ്ടിവരുന്നു</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">. </span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"> </span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">रमेश
को ठंडे पानी में नहाना पड़ता
है। </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">अकर्मक</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">രമേശന്
തണുത്ത വെള്ളത്തില്
കുളിക്കേണ്ടിവരുന്നു</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">गीता
को काढ़ा पीना पड़ा। </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">काढ़ा
കഷായം कर्म</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">पुल्लिंग
एकवचन</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">ഗീതക്ക്
കഷായം കുടിക്കേണ്ടി വന്നു</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">हमें
चीनी के बिना चाय पीनी पड़ती
है। </span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">चाय
कर्म</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">स्त्रीलिंग
एकवचन</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">)
</span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">നമുക്ക്
പഞ്ചസാരയില്ലാതെ ചായ കുടിക്കേണ്ടി
വരുന്നു</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">.</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">राहुल
को सुबह से शाम तक कड़ी मेहनत
करनी पड़ी। </span></span></span>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">मेहनत
कर्म</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">स्त्रीलिंग
एकवचन</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span lang="ml-IN">രാഹുലിന്
രാവിലെ മുതല് വൈകുന്നേരം
വരെ കഠിനാദ്ധ്വാനം ചെയ്യേണ്ടി
വന്നു</span></span></span><span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">.</span></span><br />
<br />
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">अकर्मक वाक्यों में क्रियाएँ पुल्लिंग एकवचन में होती हैंः</span></span><br />
<br />
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">उदाः</span></span><br />
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
</span></span><br />
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">छात्र
को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।</span></span></span></span></span></div>
<span style="font-family: "lohit devanagari";"><span style="font-size: small;">
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">छात्रों
को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">छात्रा
को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ml-IN">छात्राओं
को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।
</span></span></span>
</div>
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-64916985783479649652016-08-03T20:20:00.001+05:302016-08-03T20:20:12.667+05:30റെയില്വേ ഗേജുകള്<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLIHC9QpyNREHLp5nu37UIKlWlJ48cYnOis1I5skf5A4rXQwytyHYiN5h6fe4f3h1hdOFo17PmdgRxL6YoRCVmNf8bpM8MwJFd8XUFC4uBAmqCZ23Z_hk212Hnd-c8vHLCPxF12K6GksWS/s320/Guages.jpg" width="320" /><a href="https://sites.google.com/site/hindisabhaktra/2/Presentation%20Guages.pdf?attredirects=0&d=1" target="_blank">https://sites.google.com/site/hindisabhaktra/2/Presentation%20Guages.pdf?attredirects=0&d=1</a></div>
<br />
<br />
റെയില്വേ ഗേജുകളെ (उँट बनाम रेलगाड़ी) സംബന്ധിച്ച് അധ്യാപകര്ക്ക് സംശയം ഉണ്ടായേക്കാമെന്ന ധാരണയോടെ സംശയനിവാരണത്തിന് സഹായകരമായേക്കാവുന്ന ഒരു പോസ്റ്റ് അവതരിപ്പിക്കുകയാണ്.</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-40950834445957087052016-08-02T09:51:00.000+05:302016-08-02T09:51:24.754+05:30आठवीं हिंदी - व्याकरण - पृ. 12 के लिए सहायक एक पोस्ट<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">td p { margin-bottom: 0cm; }p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-size: medium;">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
</span></b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-size: medium;"></span></b></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: Lohit Devanagari; font-size: small;"><span lang="ml-IN"><span style="text-decoration: none;">यह
कार्य कक्षा आठवीं के पृष्ठ
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari; font-size: small;">12 </span><span style="font-family: Lohit Devanagari; font-size: small;"><span lang="ml-IN">के
अभ्यास के लिए तैयार किया गया
है। लेकिन पाठ्यपुस्तकों के
वाक्यों का विश्लेषण दो पाठों
के आधार पर किया गया है। मैं
आशा करता हूँ कि यह अध्यापक
बंधुओं और प्यारे छात्र</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari; font-size: small;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari; font-size: small;"><span lang="ml-IN">छात्राओं
के लिए सहायक बन जाए। रवि।</span></span></span></b></span></div>
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-size: medium;">
</span></b></span></span><br />
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-size: medium;">सामान्य
वर्तमानकाल</span> </b></span></span>
</div>
<dl>
<dl><dd>
<table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 442px;">
<colgroup><col width="229"></col>
<col width="60"></col>
<col width="53"></col>
<col width="67"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: 1px solid #000000; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0.1cm;" width="229">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>कर्ता
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>(</b></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>सर्वनाम</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>,
</b></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>संज्ञा</b></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>)</b></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: 1px solid #000000; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0.1cm;" width="60">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>क्रियाधातु</b></span></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: 1px solid #000000; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0.1cm;" width="53">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>पुल्लिंग</b></span></span></div>
</td>
<td style="border: 1px solid #000000; padding: 0.1cm;" width="67">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>स्त्रीलिंग</b></span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="229">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मैं</span></span></div>
</td>
<td rowspan="4" style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="60">
<div align="center">
<span style="background: transparent;"> <span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आ</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">जा</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पढ़</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">लिख</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">कर </span></span></span>
</div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="53">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ता
हूँ</span></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="67">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ती
हूँ</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="229">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">तुम</span></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="53">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ते
हो</span></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="67">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ती
हो</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="229">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">यह</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वह</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">तू
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">एकवचन</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">)</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="53">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ता
है</span></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="67">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ती
है</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="top">
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="229">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ये</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वे</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हम</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आप
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">(</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">वहुवचन</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">आदर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">.)</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: none; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;" width="53">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ते
हैं</span></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: 1px solid #000000; border-left: 1px solid #000000; border-right: 1px solid #000000; border-top: none; padding-bottom: 0.1cm; padding-left: 0.1cm; padding-right: 0.1cm; padding-top: 0cm;" width="67">
<div align="center">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">ती
हैं</span></span></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
</dl>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u><b>तालिका
से वाक्य कैसे बनाएँ</b></u></span></span><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><b>?</b></span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मैं
आता हूँ। मैं आती हूँ। तुम आते
हो। तुम आती हो। यह आता है। यह
आती है। वह आता है। वह आती है।
तू आता है। तू आती है। लड़का
आता है। लड़की आती है। राम आता
है। रषीदा आदी है। ये आते हैं।
ये आती हैं। वे आते हैं। वे
आती हैं। हम आते हैं। हम आती
हैं। आप आते हैं। आप आती हैं।
लड़के आते हैं। लड़कियाँ आती
हैं। पिताजी आते हैं। माताजी
आती हैं।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>तालिका
के आधार पर पाठ्यपुस्तक के
वाक्यों का विश्लेषण</b></span></span></u></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>शाहंशाह
अकबर को कौन सिखाएगा</b></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>मैं</u> हर
चीज़ को सीखना चाह<u>ता हूँ</u>।
यहाँ <b>मैं</b> पुल्लिंग में है
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">- </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>शाहंशाह
अकबर</b> के स्थान पर प्रयुक्त
है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">क्या <u>आप</u>
जान<u>ते हैं</u><span style="text-decoration: none;">
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="text-decoration: none;">...........</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">।
यहाँ <u>आप</u> शब्द <u>शाहंशाह</u>
के लिए प्रयुक्त है जो <u>पुल्लिंग</u>
में है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">इस दरबार
में मौज़ूद <u>हर शख्स</u> आपको
कुछ न कुछ सिखा सक<u>ता है</u>।
यहाँ <u>हर शख्स</u> <u>पुल्लिंग
एकवचन</u> में है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>हरेक</u>
ऐसा कुछ जान<u>ता है</u></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">....</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">।
यहाँ <u>हरेक</u> <u>पुल्लिंग एकवचन</u>
में है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">हुज़ूर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">,
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>बुद्धिमान
व्यक्ति</u> जान<u>ते हैं</u></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">....</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">।
यहाँ <u>बुद्धिमान व्यक्ति</u>
<u>आदरवाचक पुल्लिंग</u> है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<br />
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b>ज्ञानमार्ग</b></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>हम तीनों</u>
इस बात पर गर्व कर सक<u>ते हैं</u>।
<u>हम</u> <u>पुल्लिंग</u> बहुवचन है।
हम <u>तीन राजकुमारों के लिए</u>
प्रयुक्त है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>राजकुमार
</u></span></span><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">2</span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">इधर</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;">-</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">उधर
देख<u>ता है</u>। <u>राजकुमार </u></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><u>2</u>
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>पुल्लिंग
एकवचन</u> है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मैं मंत्र
पढ़ता हूँ। यहाँ <u>मैं</u> शब्द
<u>राजकुमार </u></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><u>3</u>
</span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">के लिए
प्रयुक्त है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>राजकुमार
</u></span></span><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">3</span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">मंत्र
पढ़<u>ता है</u>। यहाँ कर्ता
<u>राजकुमार </u></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><u>3
</u></span><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">पुल्लिंग
एकवचन</span></span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"> है।</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;">.... </span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">और
उसके ऊपर <u>खाल</u> आ जा<u>ती है</u>।
<u>खाल</u> शब्द <u>स्त्रीलिंग एकवचन</u>
में है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">लेकिन क्या
<u>तुम</u> इसमें प्राण भी डाल
सक<u>ते हो</u><span style="text-decoration: none;"> यहाँ
तुम </span><u>पुल्लिंग</u><span style="text-decoration: none;">
में है। यहाँ </span><u>तुम</u><span style="text-decoration: none;">
</span><span style="text-decoration: none;">शब्द </span><u>राजकुमार
</u></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><u>1</u><span style="text-decoration: none;">
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="text-decoration: none;">के
लिए प्रयुक्त है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>राजकुमार
</u></span></span><u><span style="font-family: Lohit Devanagari;">1</span></u><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="text-decoration: none;">
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="text-decoration: none;">मंत्र
पढ़</span><u>ता है</u></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="text-decoration: none;">...</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">।
</span><u>राजकुमार</u><span style="text-decoration: none;">
शब्द </span><u>पुल्लिंग एकवचन</u><span style="text-decoration: none;">
में है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="text-decoration: none;">....
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">और </span><u>शेर</u><span style="text-decoration: none;">
जीवित हो जा</span><u>ता है</u><span style="text-decoration: none;">।
</span><u>शेर</u><span style="text-decoration: none;"> शब्द
</span><u>पुल्लिंग एकवचन</u><span style="text-decoration: none;">
में है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>वे</u><span style="text-decoration: none;">
बचने की कोशिश कर</span><u>ते हैं</u><span style="text-decoration: none;">।
</span><u>वे</u><span style="text-decoration: none;"> शब्द
</span><u>पुल्लिंग एकवचन</u><span style="text-decoration: none;">
में है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>गुरुजी</u><span style="text-decoration: none;">
पास आ जा</span><u>ते हैं</u><span style="text-decoration: none;">।
यहाँ </span><u>गुरुजी</u><span style="text-decoration: none;">
</span><u>आदरवाचक पुल्लिंग</u><span style="text-decoration: none;">
शब्द है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="text-decoration: none;">....
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN">तुम
अपने ज्ञान का नुकसान भी कर
सकते हो। यहाँ </span><u>तुम</u><span style="text-decoration: none;">
</span><u>पुल्लिंग</u><span style="text-decoration: none;">
में है जो </span><u>तीन राजकुमारों
के लिए</u><span style="text-decoration: none;"> प्रयुक्त
है।</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>शेर</u><span style="text-decoration: none;">
बकरी बन जा</span><u>ता है</u><span style="text-decoration: none;">।
यहाँ </span><u>शेर</u><span style="text-decoration: none;">
शब्द </span><u>पुल्लिंग एकवचन</u><span style="text-decoration: none;">
में है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>ज्ञान</u><span style="text-decoration: none;">
तो सबकी भलाई के लिए हो</span><u>ता
है</u><span style="text-decoration: none;">। यहाँ </span><u>ज्ञान</u><span style="text-decoration: none;">
शब्द </span><u>पुल्लिंग एकवचन</u><span style="text-decoration: none;">
में है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.1cm; margin-top: 0.1cm;">
<span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><u>सभी अभिनेता</u><span style="text-decoration: none;">
एकसाथ कई बार कह</span><u>ते हैं</u><span style="text-decoration: none;">।
</span><u>सभी अभिनेता</u><span style="text-decoration: none;">
शब्द </span><u>पुल्लिंग बहुवचन</u><span style="text-decoration: none;">
है जो </span><u>गुरुजी और तीन
राजकुमारों के लिए</u><span style="text-decoration: none;">
प्रयुक्त है।</span></span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-12670559914341857152016-07-24T21:33:00.002+05:302016-07-24T21:33:18.009+05:30दस्तंबू<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div align="center" style="line-height: 0.5cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #2f2f2f;"><span style="background: #ffffff;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><b><span style="font-size: large;">दस्तंबू</span></b></span></span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.5cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #2f2f2f;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="background: #ffffff;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">मिर्जा
असद</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">उल्लाह
खां ग़ालिब का नाम भारत ही नहीं</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">बल्कि
विश्व के महँ कवियों में शामिल
है </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">मिर्जा
ग़ालिब ने </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">1857
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">के
आन्दोलन के सम्बन्ध में अपनी
जो रूदाद लिखी है उससे उनकी
राजनीतिक विचारधारा और भारत
में अंग्रेजी राज के सम्बन्ध
में उनके दृष्टिकोण को समझने
में काफी मदद मिल सकती है </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">अपनी
यह रूदाद उन्होंने लगभग डायरी
की शक्ल में प्रस्तुत की है
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">और
फारसी भाषा में लिखी गई इस
छोटी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">सी
पुस्तिका का नाम है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">दस्तंबू
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">फारसी
भाषा में </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">दस्तंबू</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">शब्द
का अर्थ है पुष्पगुच्छ</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">अर्थात
बुके </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">(Bouquet)
! </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">अपनी
इस छोटी</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">सी
किताब </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">दस्तंबू</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">में
ग़ालिब ने </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">11
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">मई</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">,
1857 </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">से
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">31
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">जुलाई</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">,
1857 </span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">तक
की हलचलों का कवित्वमय वर्णन
किया है </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">दस्तंबू</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">में
ऐसे अनेक चित्र हैं जो अनायास
ही पाठक के मर्म को छू लेते
हैं </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">किताब
के बीच</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">बीच
में उन्होंने जो कविताई की
है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">उसके
अतिरिक्त गद्य में भी कविता
का पूरा स्वाद महसूस होता है
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">जगह</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">जगह
बेबसी और अंतर्द्वंद की अनोखी
अभिव्यक्तियाँ भरी हुई हैं</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">इस
तरह </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">दस्तंबू</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">में
न केवल </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">1857
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">की
हलचलों का वर्णन है</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">बल्कि
ग़ालिब के निजी जीवन की वेदना
भी भरी हुई है </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">दस्तंबू</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">के
प्रकाशन को लेकर ग़ालिब ने अनेक
लम्बे</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">लम्बे
पत्र मुंशी हरगोपाल </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">ताफ्तः</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">को
लिखे हैं </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">अध्येताओं
की सुविधा के लिए सारे पत्र
पुस्तक के अंत में दिए गए हैं
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">भारत
की पहली जनक्रांति</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">उससे
उत्पन्न परिस्थितियां और
ग़ालिब की मनोवेदना को समझने
के लिए </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">दस्तंबू</span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">एक
जरूरी किताब है </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">!
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">इसे
पढने का मतलब है सन </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">1857
</span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span lang="ml-IN"><span style="font-size: large;">को
अपनी आँखों से देखना और अपने
लोकप्रिय शाइर की संवेदनाओं
से साक्षात्कार करना </span></span></span><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">! </span></span></span></div>
<div style="line-height: 0.5cm; margin-bottom: 0cm; text-align: right;">
<span style="color: #2f2f2f;"><span style="font-family: Lohit Devanagari;"><span style="font-size: large;">मुहम्मद अशरफ़ आलुंगल और हिंदी सभा ब्लॉग से साभार </span></span></span></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-42010950163431901482016-06-21T21:24:00.000+05:302016-06-21T21:24:02.192+05:30माट्साब<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiz8yRHn81nwEo7FxVg5qfk6f8j-Wl6WmfEREPOeVxWPfG4lr2c9RNHWFW47560fuT8S0IDTL0S6z2QQNHdnqyjbzNc8Sm8FXCcQsxV7HsVT5ebYlcvJXjHcWautBK_vi9DehKmNQZ44r7z/s1600/+Matsab.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiz8yRHn81nwEo7FxVg5qfk6f8j-Wl6WmfEREPOeVxWPfG4lr2c9RNHWFW47560fuT8S0IDTL0S6z2QQNHdnqyjbzNc8Sm8FXCcQsxV7HsVT5ebYlcvJXjHcWautBK_vi9DehKmNQZ44r7z/s320/+Matsab.jpg" width="320" /></a></div>
<br /></div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-12575306023339713012016-06-21T21:23:00.000+05:302016-06-21T21:23:01.387+05:30भिन्न संख्याएँ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">बंधुओ</span></span>,<br />
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">हमारी आठवीं
हिंदी पाठ्य पुस्तक के </span></span>'<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">शाहंशाह
अकबर को कौन सिखाएगा</span></span>'
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">पाठ में </span></span><u>....<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">तुमने
मेरा महल</span></span>, <span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">राज्य
की आधी जनता से भर दिया</span></span>?</u>,
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">दसवीं की
पाठ्यपुस्तक के </span></span>'<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">बीरबहूटी</span></span>'
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">पाठ में <u>बारिशें
आने में डेढ़ महीने बाकी था</u>
आदि वाक्यों में हिंदी भिन्न
संख्याओं का प्रयोग आप देख
सकते हैं। ऐसे प्रसंगों को
ध्यान में रखकर ऐसा एक पोस्ट
प्रस्तुत कर रहा हूँ। रवि</span></span>.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6PDNqJIYQp5qbBLk5DJKBCYi-sARYTl4s8ciF_CthKO9qKOnlmrKH3vCahc1QTDZ2HTMzRkn_yvKo60ootBbYzWs4KgHEJGQ61-Y-Q2WEpxwDFM9RHiIrkmz5kM1GJe6TmY6ou7H5q4c-/s1600/Fractions+Hin.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6PDNqJIYQp5qbBLk5DJKBCYi-sARYTl4s8ciF_CthKO9qKOnlmrKH3vCahc1QTDZ2HTMzRkn_yvKo60ootBbYzWs4KgHEJGQ61-Y-Q2WEpxwDFM9RHiIrkmz5kM1GJe6TmY6ou7H5q4c-/s320/Fractions+Hin.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-63459186750599740672016-06-21T21:21:00.002+05:302016-06-21T21:21:47.316+05:30बीरबहूटी<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }</style>
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">प्रिय
अध्यापक बंधुओ</span></span>, </div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">बीरबहूटी पाठ
आप पढ़ा रहे होंगे। हमारे
संदेहों के निवारण के लिए यदि
रचनाकार प्रभात के ही बयान
मिले तो वह ज़रूर सहायक होगा
न</span></span>? <span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">मुझे
लगता है कि शिक्षण साथी वाट्स
आप ग्रूप की ओर से निकला यह
पोस्ट यहाँ प्रस्तुत करना
वहुत सहायक होगा। क्योंकि
हमारे विभिन्न संदेहों का
निवारण यहाँ हो रहा है। कोल्लम
कडक्कोड एस</span></span>.<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">एन</span></span>.<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">एस</span></span>.<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">एच</span></span>.<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">एस</span></span>.<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">एस</span></span>.
<span style="font-family: Rachana;"><span lang="ml-IN">के रसाख जी इस
मूल्यवान जानकारी के पीछे का
मुख्य हाथ है ऐसा मैं जानता
हूँ। सोमशेखरन जी का प्रयास
भी विशेष उल्लेखनीय है।
रवि</span></span>.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgk-jAIhTJynuOwAm-GOMYOsGdNXfFuIBl5_B0WD4GUb_S2dEV1wbsbGCGXFfd2kGhen3ZNenofWGDMx_0c0NclHww8TAmzTb8rXR4bs9BTZp7aq15AYUxpeZSbamXZtgZlflmS3HcR9I7Z/s1600/IMG-20160525-WA0003.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgk-jAIhTJynuOwAm-GOMYOsGdNXfFuIBl5_B0WD4GUb_S2dEV1wbsbGCGXFfd2kGhen3ZNenofWGDMx_0c0NclHww8TAmzTb8rXR4bs9BTZp7aq15AYUxpeZSbamXZtgZlflmS3HcR9I7Z/s320/IMG-20160525-WA0003.jpg" width="226" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCUJByHPZ5hWn1B7JGhj0PhwDd28g5EA36vanYpYFku2xxt1pSzKLilTW11Pfilk6ietE4R-ZpIxDUaWO4L-3GyBF17orgFBsqUX-ZOowJzNb6-2o6Rzp-XdCP30d1CG_cShz9b1lJn5b2/s1600/IMG-20160525-WA0004.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCUJByHPZ5hWn1B7JGhj0PhwDd28g5EA36vanYpYFku2xxt1pSzKLilTW11Pfilk6ietE4R-ZpIxDUaWO4L-3GyBF17orgFBsqUX-ZOowJzNb6-2o6Rzp-XdCP30d1CG_cShz9b1lJn5b2/s320/IMG-20160525-WA0004.jpg" width="226" /></a></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-47892987855853460692016-03-30T19:54:00.004+05:302016-03-30T19:54:50.132+05:30IX Hin Mar 2016 An Paper Analysis<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<title></title>
<style type="text/css">
<!--
@page { margin: 2cm }
P { margin-bottom: 0.21cm }
-->
</style>
<br />
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: medium;"><b>IX
Hin Mar 2016 Qn Paper Analysis</b></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">1.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">ചോദ്യം
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">2</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">ലെ
സംഭവങ്ങള് പരസ്പരം ബന്ധപ്പെടുത്തി
എഴുതാന് പറ്റുന്ന
വിധത്തിലുള്ളതാകുന്നതാണ്
അഭികാമ്യം</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">पारस തന്നെ
पत्थर ആയതുകൊണ്ട് पारस पत्थर
എന്ന് പറയുന്നത് ശരിയായി
തോന്നുന്നില്ല</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.
</span></span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">2.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">ചോദ്യം
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">7</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">ന്
ഉത്തരമായി പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന
बाँध आने के कारण ഉചിതമായി
തോന്നുന്നില്ല</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">അണക്കെട്ട്
പൂര്ത്തിയായി</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">ഇനി വെള്ളം
നിറയുകയാണ് വേണ്ടത്</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">അതുകൊണ്ടുതന്നെ
बारिश के कारण എന്നതും സംശയം
സൃഷ്ടിച്ചേക്കാം</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">बाँध में
पानी भरने के कारण</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">गाँव डूबने
के कारण എന്നിങ്ങനെയാണ്
കൂടുതല് ശരിയായതെന്നാണ്
എന്റെ അഭിപ്രായം</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;"></span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;"> ഈ
പ്രശ്നങ്ങള് ഒഴിവാക്കിയാല്
ഈ ചോദ്യപേപ്പര് പൊതുവെ
മികച്ചതായി കണക്കാക്കാവുന്നതാണ്</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;"> രവി</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">,
</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">ഹിന്ദി
ബ്ലോഗ്</span></span><span style="font-family: Rachana;"><span style="font-size: large;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-36929310775251607782016-03-30T19:52:00.003+05:302016-03-30T19:56:10.446+05:30VIII Hin Mar 2016 Model Ans Paper<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<title></title>
<style type="text/css">
<!--
@page { margin: 2cm }
TD P { margin-bottom: 0cm }
P { margin-bottom: 0.21cm }
-->
</style>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-size: medium;">VIII Hin Mar 2016 Model
Ans Paper</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">1.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">पाठ</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">प्रोक्ति</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">रचयिताः
तालिका की पूर्ति</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 3</span></span></div>
<dl>
<dd><table border="1" bordercolor="#000000" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<colgroup><col width="104*"></col>
<col width="56*"></col>
<col width="96*"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="TOP">
<td width="41%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>पाठ</b></span></span></div>
</td>
<td width="22%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>प्रोक्ति
</b></span></span>
</div>
</td>
<td width="37%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>रचयिता</b></span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="41%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">पिता
का प्रायश्चित</span></span></div>
</td>
<td width="22%"><div align="CENTER">
<u><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">संस्मरण</span></span></u></div>
</td>
<td width="37%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">अरुण
गाँधी</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="41%"><div align="CENTER">
<u><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">इस
बारिश में</span></span></u></div>
</td>
<td width="22%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">कविता</span></span></div>
</td>
<td width="37%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">नरेश
सक्सेना</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="41%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">ज्ञानमार्ग</span></span></div>
</td>
<td width="22%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">एकांकी</span></span></div>
</td>
<td width="37%"><div align="CENTER">
<u><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">असगर
बज़ाहत</span></span></u></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">2.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">कोष्ठक
से घटनाएँ चुनकर क्रमानुसार
पूर्ति</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<ul>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">माँ
ऊपर आसमान की ओर बड़ी देर तक
देखती रही।</span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">लड़के
के मन में माँ के बटुए से पैसे
चुराने का भी ख्याल आया।</span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">अंधेरे
में उसकी हथेली में एक अठन्नी
दमक रही थी।</span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">उसने
ईश्वर से माँगा था</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">दुकानदार
से नहीं।</span></span></div>
</li>
</ul>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">3.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">श्रीमती
संतोष यादव की चरित्रगत
विशेषताएँ</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<ul>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">समाज
की खुशी चाहनेवाली।</span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<strike><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">परिस्थितियों
से डरनेवाली।</span></span></strike></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">बचपन
से ही जिज्ञासु।</span></span></div>
</li>
</ul>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b> सूचनाः
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>4 </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>से
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>6 </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>तक
के प्रश्नों के उचित उत्तर
कोष्ठक से चुनकर लिखें।</b></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">4.
"</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">उस दिन
मैं ने जीवन का एक अहम निर्णय
लिया</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">- </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मैं
कभी भी झूठ नहीं बोलूँगा।</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">"-
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">यह <u>अरुण
गाँधी का</u> निर्णय था।</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">5.
'</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">पानीदार
होना</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">'-
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">इसका मतलब
है </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><u>सम्माननीय
होना</u>। </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">6.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">सप्तम
को आराम करने की जगह <u>लड़के
ने</u> दी।</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b> सूचनाः
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>7 </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>से
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>10 </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>तक
के प्रश्नों में से किन्हीं
तीन के उत्तर लिखें । </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>(3x2=6)</b></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">7.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">किसान
की ज़मीन किसी शोषक </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">दलाल</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">महाजन
आदि</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">) </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">के
पास चली गई। आर्थिक कठिनाई
से शोषकों के जाल में फँसनेवाले
किसान की हालत यहाँ वर्णित
है। ऐसे किसान जीवन की विभिन्न
सुविधाओं से वंचित रहते हैं।
याने यहाँ किसानों की शोचनीय
दशा की ओर संकेत है।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">8.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मैं सहमत
हूँ। हमें ठीक तरह से पढ़ाई
करके परीक्षा लिखनी चाहिए।
नकल करके पास होना कभी भी ठीक
नहीं है।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">9.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">अरुण को
ठीक पाँच बजे अपने पिताजी की
मीटिंग की जगह पहुँचना था।
लेकिन पहुँचते समय छह बज चुका
था। इसलिए अरुण गाँधी झूठ बोले
कि कार तैयार नहीं थी इसलिए
देर हुई।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">10.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">यह कल्पना
जल की दुर्लभता का संकेत देती
है। विभिन्न समस्याओं के
फलस्वरूप जल की दुर्लभता बढ़ती
जा रही है। यह एक अत्यंत भयानक
समस्या है।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">11.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">समानार्थी
शब्द चुनकर तालिका की पूर्ति</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 3</span></span></div>
<dl>
<dd><table border="1" bordercolor="#000000" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<colgroup><col width="127*"></col>
<col width="129*"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="TOP">
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">बारिश</span></span></div>
</td>
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">वर्षा</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">ज़मीन</span></span></div>
</td>
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">भूमि</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">घटा</span></span></div>
</td>
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मेघ</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">आसमान</span></span></div>
</td>
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">आकाश</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">बदन</span></span></div>
</td>
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">शरीर</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">साँझ</span></span></div>
</td>
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">संध्या</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">निशा</span></span></div>
</td>
<td width="50%"><div align="CENTER">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">रात</span></span></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">12.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">संशोधन</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> गीता
<u>सात</u> </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">साथ</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">साल <u>की</u>
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">का</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">लड़की
है। वह दूसरी कक्षा में <u>पढ़ती</u>
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">पढ़ता</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">है। <u>उसका</u>
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">वह
का</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">) </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">भाई
पाँचवीं कक्षा में पढ़ता है।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">13.
'</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">सफ़ेद
गुड़</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">' </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">में
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">सफ़ेद</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">शब्द
<u>विशेषण</u> है।</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">14.
'</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">उसके</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">में
प्रयुक्त सर्वनाम <u>वह</u> है।
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">वह</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">+</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">के</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">=</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">उसके</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">) 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b> सूचनाः</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>15-17
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>कवितांश
के आधार पर उत्तर</b></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">15.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">धरती माता
ने बादल जी के नाम खत भेजा।</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">16.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">गर्मी</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">/</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">बादल
के नाम धरती का पत्र</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">/</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">बादल
से</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">17.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">कविता
का आशय</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 3</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> रचनाकार
ने यह कवितांश </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">बादलजी
के नाम धरती का पत्र</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">के रूप
में प्रस्तुत किया है। वर्तमान
समाज की भीषण समस्या</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">सूखा
यहाँ वर्णित है।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> धरती
मता ने बादल दादा के नाम पत्र
लिखा है</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">हे दादा</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">तुम्हें
प्रणाम</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">!
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मेरा शरीर
दिन</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">ब</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">दिन
सूखता जा रहा है। पिछले कई
बरसों से नियमित रूप से वर्षा
नहीं हो रही है। इससे प्रकृति
पर बड़ा असंतुलन हो रहा है</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">जलवायु
पर उसका दुष्परिणाम हो रहा
है</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">, </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मैं
बहुत चिंतित हूँ कि इस बार
क्या परिणाम होनेवाला है।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> बड़ी
गर्मी में धरती तपती रहती है।
सभी पशु</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">पक्षियों
और वनस्पतियों पर इसका बुरा
असर हो रहा है। ऐसे सन्दर्भ
में यह कवितांश बिलकुल अच्छा
और प्रासंगिक है। पत्र के रूप
में यह कवितांश बहुत अच्छा
लगता है।</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b> 18-20
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>गद्यांश
के आधार पर उत्तर</b></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">18.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मरीज़
का पूरा भरोसा <u>डॉक्टर पर</u>
है।</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">19.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">डॉक्टर
को कर्तव्यनिष्ठ होना चाहिए।
उसे रात</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">दिन
किसी भी व्यक्ति की सेवा के
लिए तैयार होना चाहिए।</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">20.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मातृभाषा
में अनुवाद </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> രാത്രിയാകട്ടെ
പകലാകട്ടെ</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">രാവിലെയാകട്ടെ
വൈകുന്നേരമാകട്ടെ ഒരു ഡോക്ടര്
രോഗികള്ക്കായി സമയം
കണ്ടെത്തുന്നയാളായിരിക്കണം</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>सूचनाः
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>21 </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>से
</b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>23 </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>तक
के प्रश्नों में से किन्हीं
दो के उत्तर लिखें। </b></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>(2x4=8)</b></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">21.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">जल संरक्षण
की आवश्यकता का संदेश देते
हुए पोस्टर</span></span></div>
<ul>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #4c1900;"><span style="font-family: "dejavu sans";">जल
जीवन है</span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #4c1900;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">जल
है तो कल है</span></span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #4c1900;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">जल
का उपयोग सावधानी से करें।</span></span></span></div>
</li>
</ul>
<ul>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #004a4a;"><span style="font-family: "dejavu sans";">जल
का दुरुपयोग न करें</span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #004a4a;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">अधिकाधिक
पेड़ लगाएँ</span></span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #004a4a;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">धरती
को हरी</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">भरी
बनाएँ</span></span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #004a4a;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">अधिकाधिक
बारिश मिले</span></span></span></div>
</li>
</ul>
<ul>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;"><span style="font-family: "dejavu sans";">भविष्य
के लिए</span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">आगामी
पीढ़ी के लिए</span></span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">एक</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">एक
बूँद बचाएँ</span></span></span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">जलस्रोतों
की रक्षा करें</span></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: small;"><i>जल
संरक्षण समिति</i></span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: small;"><i> </i></span></span></span></div>
<div style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">22.
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">संतोष
यादव एवरेस्ट की चोटी पर पहुँच
गई</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">- </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">रपट</span></span></span></div>
</li>
</ul>
<div align="CENTER" style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.05cm; text-indent: 0.16cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"><b>संतोष
यादवः एवरेस्ट की चोटी पर
दूसरी बार</b></span></span></span></div>
<div style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.05cm; text-indent: 0.16cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">हरियाणा
के रेवाड़ी ज़िले की संतोष
यादव माउंट एवरेस्ट की चोटी
पर दो बार पहुँचनेवाली प्रथम
भारतीय महिला बनी। आपने पहले
मई </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">1992 </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">में
एवरेस्ट पर पहुँचने में सफलता
प्राप्त की थी। अब मई </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">1993
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">में आप
दूसरी बार एवरेस्ट पर चढ़ी
हैं। यह निडर युवती बचपन से
जिज्ञासु प्रकृति की थीं।
एवरेस्ट पर चढ़ने के लिए परिवार
से अनुमति मिलना मुश्किल था।
लेकिन दृढ़ निश्चयवाली संतोष
के सामने उनके पिताजी को भी
अंत में हार माननी पड़ी। आजकल
वे भारत</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">तिबत
सीमा पुलिस में अफसर हैं।</span></span></span></div>
<div style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.05cm; text-indent: 0.16cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">23. </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">अरुण
गाँधी की डायरी</span></span></span></div>
<div style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.05cm; text-indent: 0.16cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">तारीखः</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">...................</span></span></span></div>
<div style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.05cm; text-indent: 0.16cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> आज
मैं पिताजी के साथ कार में
डरबन शहर गया। पिताजी को शाम
तक एक मीटिंग थी। उसके बीच में
मुझे विभिन्न कार्य करने थे।
कार की सर्वीसिंग भी थी। मैंने
सबकुछ फटाफट किया और एक अंग्रेज़ी
फिल्म देखने एक सिनेमाघर घुसा।
फिल्म देखते देखते देर हो गया।
कार लेकर पिताजी के पास पहुँचते
वक्त छह बज गया था। पिताजी
पाँच बजे से मेरे लिए इंतज़ार
कर रहे थे। मैं झूठ बोला कि
कार तैयार नहीं थी। पिताजी
को पता था कि वह झूठ है। इसलिए
पिताजी कार में न चढ़कर घर तक
</span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">18 </span></span><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;">मील
पैदल चलने का निश्चय किया।
पिताजी को इतना कष्ट उठाकर
घर तक चलते देख मुझे अत्यधिक
कष्ट हुआ। मैंने आज एक अहम
निर्णल लिया कि मैं कभी भी झूठ
नहीं बोलूँगा। आज का दिन मैं
कभी भूल नहीं सकता।</span></span></span></div>
<div style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.05cm; text-indent: 0.16cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "lohit hindi";"><span style="font-size: medium;"> ravi. m., hindiblog</span></span></span></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-13395561348009454262016-03-29T08:05:00.003+05:302016-03-29T08:07:39.203+05:30VIII Hin Qn Mar 2016 Analysis<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<title></title>
<style type="text/css">
<!--
@page { margin: 2cm }
P { margin-bottom: 0.21cm }
-->
</style>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">VIII
Hin Qn – Annual Exam Mar 2016 - Analysis</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">1.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">ചോദ്യം
</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">2
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">പാഠഭാഗത്തിലെ
സംഭവങ്ങളെ ക്രമപ്പെടുത്തി
എഴുതാനുള്ളത് പ്രയാസമേറിയതും
ആശയക്കുഴപ്പം</span></span><br />
<span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"> സൃഷ്ടിക്കുന്നതുമാണ്</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">മുഴുവനും
കൃത്യമായി घटना ആണ് എന്ന്
പറയാന് യോജിച്ചവയല്ല</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.
</span></span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">2.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">വിശേഷണത്തെ
സംബന്ധിച്ച് ഒരു പ്രവര്ത്തനം
പാഠപുസ്തകത്തില് ഉണ്ട്</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">എന്നാല്
<span style="font-family: "lohit hindi";">सर्वनाम</span></span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: "lohit hindi";">+</span></span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: "lohit hindi";">कारक</span></span></span><br />
<span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: "lohit hindi";"></span> സംബന്ധിച്ച പ്രവര്ത്തനം
ഉണ്ടെന്ന് തോന്നുന്നില്ല</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">അതുകൊണ്ടുതന്നെ
ചോദ്യം </span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">14
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">കുട്ടികള്ക്ക്
പ്രയാസം</span></span><br />
<span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"> സൃഷ്ടിച്ചേക്കാം</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">3.
15 </span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">മുതല്
</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">17 </span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">വരെ
ചോദ്യങ്ങള്ക്ക് ഉത്തരം
എഴുതാനായി കൊടുത്ത കവിതാഭാഗം
കുട്ടികള്ക്ക് എളുപ്പമാകാന് </span></span><br />
<span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"> തരമില്ല</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">ആശയം
എഴുതുമ്പോഴാണ് പ്രയാസം
കൂടുതല് അനുഭവപ്പെടുക</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">4.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">ചോദ്യം
</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">19</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">ന്
ഉത്തരം തൃപ്തികരമായി ഉത്തരം
എഴുതാനുള്ളത്രയും കാര്യം
ഗദ്യഭാഗത്തില് ഉണ്ടോ എന്ന് </span></span><br />
<span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"> സംശയിക്കുന്നു</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">5.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">ചോദ്യം
</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">20
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">മാതൃഭാഷയിലേക്ക്
തര്ജ്ജമ ചെയ്യുന്നതിന്
പ്രയാസം അനുഭവിക്കും</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">പ്രത്യേകിച്ചും
<span style="font-family: "lohit hindi";">हर वक्त</span></span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: "lohit hindi";">,
</span></span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: "lohit hindi";">वक्त</span></span></span><br />
<span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: "lohit hindi";"> निकालना</span> എന്നീ പ്രയോഗങ്ങള്
കുട്ടികള്ക്ക് പരിചിതമായിരിക്കാന്
തരമില്ല</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.</span></span><br />
<span style="font-family: DejaVu Sans;"><span style="font-size: medium;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: 'lohit malayalam';"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: 'dejavu sans';">മുഴുവന്
കുട്ടികള്ക്കും തീര്ത്തും
തൃപ്തികരമായി ചോദ്യപേപ്പര്
നിര്മ്മാണം സാധ്യമല്ല</span></span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">എന്നാല്
മേല്പ്പറഞ്ഞ പ്രശ്നങ്ങള്
ശരാശരിക്കാരായ കുട്ടികള്ക്ക്
പ്രയാസം സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുമെന്നതില്
സംശയമില്ല</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;"> രവി</span></span><span style="font-family: "lohit malayalam";"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: "dejavu sans";"><span style="font-size: medium;">ഹിന്ദി
ബ്ലോഗ്</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6762793105176025553.post-65229101614237576662016-03-16T22:04:00.000+05:302016-03-16T22:04:05.186+05:30SSLC Hindi Mar 2016 - Model Ans Paper<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<title></title>
<style type="text/css">
<!--
@page { margin: 2cm }
TD P { margin-bottom: 0cm }
P { margin-bottom: 0.21cm }
-->
</style>
<br />
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><b>SSLC
Hindi Mar 2016</b></span></div>
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><b>Model
Answer Paper</b></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">1.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>तालिका
की पूर्ति करके लिखें।</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<dl>
<dd>
<table border="1" bordercolor="#000000" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<colgroup><col width="99*"></col>
<col width="74*"></col>
<col width="83*"></col>
</colgroup><tbody>
<tr valign="TOP">
<td width="39%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>पाठ</b></span></span></div>
</td>
<td width="29%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>प्रोक्ति</b></span></span></div>
</td>
<td width="33%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>रचयिता</b></span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="39%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">गौरा</span></span></div>
</td>
<td width="29%">
<div align="CENTER" style="text-decoration: none;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">रेखाचित्र</span></span></div>
</td>
<td width="33%">
<div align="CENTER">
<u><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">महादेवी
वर्मा</span></span></u></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="39%">
<div align="CENTER">
<u><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">प्रिय
डॉक्टर्स</span></span></u></div>
</td>
<td width="29%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">उपन्यास</span></span></div>
</td>
<td width="33%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">पुनत्तिल
कुञ्ञब्दुल्ला</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="39%">
<div align="CENTER" style="text-decoration: none;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">वह
तो अच्छा हुआ</span></span></div>
</td>
<td width="29%">
<div align="CENTER">
<u><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">कविता</span></span></u></div>
</td>
<td width="33%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">भगवत
रावत</span></span></div>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="39%">
<div align="CENTER">
<u><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">वापसी</span></span></u></div>
</td>
<td width="29%">
<div align="CENTER">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">कहानी</span></span></div>
</td>
<td width="33%">
<div align="CENTER" style="text-decoration: none;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">उषा
प्रियंवदा</span></span></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</dd></dl>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">2.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>अंग्रेज़ी
शब्दों के स्थान पर समानार्थी
हिंदी शब्द रखकर पुनर्लेखन</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">- 3</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सुधा पैसा लेने
बैंक गई। वह <u>खाता संख्या</u>
भूल गई। सुधा ने <u>लिपिक</u> से
कहा। उसने सुधा को <u>प्रबंधक
</u>के पास भेज दिया।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">3.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>कोष्ठक
से घटनाएँ चुनकर सही क्रम से
खाली स्थान की पूर्ति</b>। </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">2</span></span></div>
<ul>
<li><div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">बूढ़े
किसान ने शहर की दुकान से बीज
और खाद खरीदे।</span></span></div>
</li>
<li><div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<u><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">घर
में आकर देखा कि तीनों बोरों
में ठगी भी है।</span></span></u></div>
</li>
<li><div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">ठगी
के बारे में पूछने के लिए किसान
शहर पहुँचा।</span></span></div>
</li>
<li><div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><u>दुकानदार
ने कहा कि ठगी उपहार के रूप
में दी गई है।।</u> </span></span>
</div>
</li>
</ul>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">4.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>गौरा
की चरित्रगत विशेषताएँ</b>।</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> 2</span></span></div>
<ul>
<li><div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><strike>पीड़ा
सहने पर क्रुद्ध होनेवाली </strike>।</span></span></div>
</li>
<li><div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सदा
शांत भाव से रहनेवाली।</span></span></div>
</li>
<li><div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">अन्य
जीव</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">जंतुओं
से प्यार करनेवाली।</span></span></div>
</li>
</ul>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सूचना</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">:
<b>5 </b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>से
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>7 </b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>तक
के प्रश्नों में से किन्हीं
दो प्रश्नों के उत्तर लिखें</b>। </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">(2x2=4)</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">5.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सेठजी
के अस्पताल में चिकित्सा की
सुविधाएँ थीं। परंतु बाबूलाल
तेली को निराश लौटना पड़ा।
क्यों</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">? 2</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सेठजी
के अस्पताल में चिकित्सा की
सुविधाएँ काफी होने पर भी
बाबूलाल तेली को इधर</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">उधर
घूमना पड़ा</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">पर्याप्त
चिकित्सा नहीं मिली</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">अनावश्यक
टेस्टें करनी पड़ीं और जेब
खाली हो गई। इसलिए उसे निराश
लौटना पड़ा। </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">जेब
खाली होनाः കീശ കാലിയാവുക</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">6.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">डॉक्टर
के लिए पूरी वसुधा को ही कुटुंब
क्यों बताया गया है</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">? 2</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">एक
डॉक्टर को स्त्री</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">पुरुष</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">जाति</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">धर्म</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">रंग</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">देश आदि
का भेदभाव रखे बिना सभी मरीज़ों
की सेवा के लिए तैयार रहना
चाहिए। इसलिए डॉक्टर के लिए
पूरी वसुधा को ही कुटुंब बताया
गया है।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">7.
'</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मनुष्यता</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">कविता
में किस प्रकार की मृत्यु को
सुमृत्यु कहा गया है</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">? 2</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">हम
अपने समाज और देश के लिए सत्कार्य
करके मरने पर समाज या देश हमारी
मृत्यु के बाद भी हमें याद
करता है। औरों की भलाई के लिए
होनेवाली ऐसी मृत्यु को ही
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">'</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मनुष्यता</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">कविता
में सुमृत्यु कहा गया है। </span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सूचना</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">:
<b>8 </b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>से
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>11 </b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>तक
के प्रश्नों में से किन्हीं
तीन प्रश्नों के उत्तर लिखें</b>। </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">(3x4=12)</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">8.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>अपने
पिल्लों की मृत्यु पर दुखी
डौली अपने मित्र को पत्र लिखती
है</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">- 4</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> स्थानः
…</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">............,</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> तारीखः
…</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">..........</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">प्रिय
मनीषा</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> तुम
कैसी हो</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">पढ़ाई
कैसी चल रही है</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">तुम्हारे
घर में सब कैसे हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> मैं
इस पत्र के द्वारा मेरे प्यारे
पिल्लों की दारुण हत्या के
संबंध में बताना चाहती हूँ।
मेरे पापा ने मेरी डैनी के
पिल्लों को गरम पानी में डुबोकर
मरवा दिया है। आज मैं स्कूल
से आकर पिल्लों को ढूँढ रही
थी। मामा ने कहा कि मैनेजर
साहब के घर में हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">रमन और
ज्योति को दिखाने के लिए ले
गए हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">शाम तक
वापस आएँगे आदि। मुझे संदेह
था। मैंने खोज शुरू की। आया
से</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">, </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मेहतर
से</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">... </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">अंत
में पता चला कि मेरे पापा ने
मेहतर से पिल्लों को गरम पानी
डुबोकर मरवा दिया है। मैं बहुत
रोयी</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मैंने
खाना भी नहीं खाया। मुझे आश्चर्य
था कि मेरे पापा इतने निष्ठुर
कैसे बने।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> तुम्हारे
माँ</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">बाप
को मेरा प्रणाम। छोटे भाई को
प्यार।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> तुम्हारी
सहेली</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> (</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">हस्ताक्षर</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> डौली।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सेवा
में</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> मनीषा</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">पी</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> ….................</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> …................</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">9.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>गामा
फारसी पत्रकार को भारत के
गुरु</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>-</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>शीष्य
संबंध का महत्व समझाते हैं।
इससे प्रभावित फारसी पत्रकार
की डायरी</b></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">स्थानः</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">........................</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">तारीखः</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">.......................</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> भारत
के मशहूर पहलवान से आज मेरी
मुलाकात हुई। उन्होंने विश्व
के सारे पहलवानों को कुश्ती
में लड़ने का चैलेंज दिया था।
यह जानकर मैंने गामा से पूछा
कि आप अपने अमुक शिष्य से क्यों
नहीं लड़ते</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">लेकिन
यह प्रश्न उन्हें एक धक्का</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सा
लगा। हैरान होकर वे मेरी ओर
ही देख रहे थे। उन्होंने कहा
कि मेरा शिष्य मेरे पसीने की
कमाई है। मैं लड़ूँ या वह लड़े
उसमें कोई अंतर नहीं होता।
हम यही चाहते हैं कि हम अपने
शिष्यों से कम प्रमुख रहें।
संसार में जितना नाम मैंने
कमाया</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">उससे कहीं
अधिक मेरे शिष्य कमाएँ। उन्होंने
मुझे जल्दी पहचाना कि मैं एक
हिंदुस्तानी नहीं हूँ। आज
मुझे प्राचीन भारत के गुरु</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">शिष्य
संबंध के बारे में अच्छी जानकारी
मिली। आज का दिन मेरे लिए एक
खास दिन था। </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मुलाकातः
കൂടിക്കാഴ്ച धक्काः പ്രഹരം
खासः വിശേഷമായ</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">10.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-size: medium;"><b>प्रदूषण
से नदी को बचाने का संदेश
देनेवाला पोस्टर</b></span></span></span></div>
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>नदियों
को प्रदूषण से बचाएँ</b></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> नदियों
में कूड़े</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">कचड़े
न डालें</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> कारखानों
से विषैला जल नदियों में न
बहाएँ</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-size: medium;"></span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-size: medium;"><i> हमारे
भविष्य के लिए</i></span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-size: medium;"><i>..</i></span></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i></i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i> आगामी
पीढ़ियों के लिए</i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i>....</i></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i></i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i> खेती
के लिए</i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i>..
</i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i>प्रकृति
के लिए</i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i>..</i></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i></i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i> नदियों
को बचाएँ</i></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> नदी
पर मानव का ही नहीं</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> पशु</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">पक्षियों
का भी अधिकार है</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> नदी
माँ है</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">..
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">नदी
संस्कृति है</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">....</span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i> पर्यावरण
संरक्षण समिति</i></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><i>,
…...........</i></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">11.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>गजाधर
बाबू एक हफ्ते बाद रिटायर
होनेवाले हैं। चीनी मिल के
मैनेजर से होनेवाली बातचीत</b></span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">गजाधर
बाबूः नमस्ते मैनेजर साहब।
मैं गजाधर बाबू हूँ।</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मैनेजरः
बोलिए जी। एक हफ्ते के बाद आप
रिटायर हो रहे हैं न</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">क्या आप
हमारी चीनी मिल में नौकरी
स्वीकार करने तैयार हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">गजाधर
बाबूः मैं </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">35
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">साल की
सरकारी सेवा के बाद रिटायर
हो रहा हूँ। मेरे मन में पत्नी
और बच्चों के साथ रहने की बड़ी
लालसा है। इसलिए फिलहाल मैं
आपके मिल की नौकरी स्वीकार
करना नहीं चाहता।</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मैनेजरः
हमारा विचार था कि आपको मंजूर
है तो हम नियुक्त करेंगे। हम
आपको मजबूर नहीं करेंगे।
क्योंकि हम आपके बारे में
जानते हैं।</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">गजाधर
बाबूः आप मुझे नियुक्त करने
के लिए तैयार हुए। धन्यवाद।
लेकिन मैं अब जल्दी ही जल्दी
अपने घर पहुँचने के विचार में
हूँ। यहाँ के मित्रों को छोड़कर
जाने में बड़ा दूख है। लेकिन</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">..
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">क्या
करें</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मैनेजरः
तो आप अपने बीबी</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">बच्चों
के साथ मिलने की बड़ी इच्छा
में हैं। क्या आप सेवानिवृत्त
होने के लिए तैयार हो गए। घर
जाने का पैकिंग वगैरह शुरू
किया है</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">?</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">गजाधर
बाबूः वह तो मैं थोड़ा</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">थोड़ा
कर रहा हूँ। गणेशी भी हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सहायता
करने के लिए।</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मैनेजरः
ठीक है गजाधर जी। आपको मेरी
ओर से शुभकामनाएँ।</span></span></div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">गजाधर
बाबूः धन्यवाद जी। </span></span>
</div>
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">फिल्हालः
ഈ അവസരത്തില് मंजूरः സമ്മതം
मजबूर करनाः നിര്ബ്ബന്ധിക്കുക
नियुक्त करनाः നിയമിക്കുക
शुभकामनाएँ</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">ആശംസകള്</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">)</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">12.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">एक एक
अक्षर जोड़ने से <b>विद्वान</b>
बन जाता है।</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">13.
'</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">प्रगति</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">' 1</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">14.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>कवितांश
का आशय</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> 3</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> यह
कवितांश लोगों को निरंतर
प्रयास और परिश्रम करके विकास
के उच्च स्तर तक पहुँचने की
प्रेरणा देता है।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> इस
कवितांश के द्वारा रचनाकार
कहते हैं</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">यदि हम
एक</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">एक
करके पेड़</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">पौधे
लगाएँ तो बड़े</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">बड़े
बाग बन जाएँगे</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">जंगल बन
जाएँगे। उसी प्रकार एक</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">एक
ईंट जोड़कर बड़े</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">बड़े
मकान और महल बना सकते हैं।
वैसे ही यदि हम एक</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">एक
अक्षर जोड़ें तो बड़े विद्वान
बन जाएँगे। याने अक्षरों का
अभ्यास</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">किताबों
का अध्ययन निरंतर करने से हम
बड़े ज्ञानी या विद्वान बन
जाएँगे।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> यह
कवितांश अच्छे लक्ष्य को साकार
करने के लिए निरंतर परिश्रम
करने की प्रेरणा देनेवाला
है। अतः यह बिलकुल अच्छा और
प्रासंगिक है।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">15.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">संशोधन</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">करके
खंड का पुनर्लेखन करें</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">- 2</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">रमा
</span><u>का</u><span style="text-decoration: none;"> </span><u>छोटा</u><span style="text-decoration: none;">
भाई सुमेश बैंक </span><u>में</u><span style="text-decoration: none;">
काम </span><u>करता है</u>।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">16.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">उचित
विशेषण चुनकर खंड का
पुनर्लेखन</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">- 2</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">लोग <u>बड़े</u>
सबेरे इस <u>सुंदर</u> पार्क में
टहलने आते हैं। यहाँ की <u>ठंडी</u>
हवा उनको <u>बड़ी</u> खुशी देती
है।।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">17.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">उचित योजक
से वाक्य</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">मिलान</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">- 1</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">वह
डर गया इसलिए वह कांपने लगा।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सूचना</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">खंड पढ़कर</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">18
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">से </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">21
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">तक के
प्रश्नों के उत्तर लिखें। </span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">18.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">दो दिन
बाद दिवाली आनेवाली थी। इसलिए
शहर प्रकाशमान था।</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">19.<span style="text-decoration: none;">
'</span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">सारा
शहर</span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">'
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">में
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">'</span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">सारा</span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">'
</span></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;">शब्द
</span><u>विशेषण</u> है।</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">20.
'</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">उसको</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">'
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">में
प्रयुक्त सर्वनाम <u>वह</u> है।</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> 1</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">21.
</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">दिवाली
के अवसर पर शहर में क्या</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">क्या
हो रहा था</span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">? 2</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;">सारा
शहर प्रकाशमान था। कहीं मिट्टी
के बर्तन बिक रहे थे। कहीं
मिठाई की दुकानों से सुगंध आ
रही थी। दिवाली के अवसर पर शहर
में ये सब हो रहा था।</span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b> रवि</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>,
</b></span></span><span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"><b>हिंदी
ब्लॉग</b></span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Lohit Hindi;"><span style="font-size: medium;"> </span></span></div>
<div align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
</div>
chiraghttp://www.blogger.com/profile/17725654524680562078noreply@blogger.com0