X Hin Qn Aug 2016 Ans

X Hin Qn Aug 2016 Ans

सूचनाः कविता पढ़ें और 1 से 3 तक के प्रश्नों के उत्तर लिखें।

1. सही प्रस्ताव चुनकर लिखें।                                                  1

मकसद की याद दिलानेवाले सपनों को पालना है।

2. यह आशयवाली दो पंक्तियाँ चुनकर लिखें ।                                2

हमें निंद तोड़नेवाले सपनों को पालना है ।

हम उन सपनों को पालेंगे

जो नींद चुरा ले जाते है ।

3. कविता पर टिप्पणी                                                       4

     'हम उन सपनों को पालेंगे' नामक छोटी कविता में रचनाकार कहते हैं कि हमें जिंदगी में आगे बढ़ने के लिए 'अच्छे सपने देखने' हैं। 'सपना देखना' एक शैली है। इसका मतलब परंपरागत अर्थ से बिलकुल भिन्न है।

     सपना हम प्रायः सोते वक्त देखते हैं। लेकिन वह तो सार्थक होने की संभावना बहुत कम है। लेकिन 'सपना देखना' एक शैली बन जाए तो मतलब है जिंदगी में अच्छे पद पर पहुँचने के लिए या अच्छे लक्ष्य प्राप्त करने के लिए आगे बढ़ना। डॉ. कलाम ने कहा था कि सपने वे नहीं हैं जो सोते वक्त देखे जाते हैं, सपने वे हैं जिसके लिए हम नींद छोड़ देते हैं। सपने हमारी नींद चुरा ले जाएँ, मन में बेचैनी लाएँ, जो हमें सदा हमारा लक्ष्य याद कराएँ, हमारे मन में ज्याति जगाएँ। याने यहाँ सपना देखना एक काल्पनिक बात नहीं। जिंदगी में अच्छे परिणाम के लिए, अच्छे लक्ष्यों को साकार कराने के लिए परिश्रम होते हैं वे ही सही सपने हैं।

     समाज में बहुत से लोग आलसी और लक्ष्यहीन हैं। ऐसी हालत में पाठकों को, विशेषतः बच्चों और युवकों को अच्छे सपने देखने का उपदेश देनेवाली यह कविता बहुत अच्छी और प्रासंगिक है।

(सोते वक्त : सोते समय, संभावना : സാധ്യത बेचैनी : अशांति, याद कराना : ഓര്‍മ്മപ്പെടുത്തുക, काल्पनिक : സാങ്കല്‍പികമായ, साकार करना : സാക്ഷാല്‍ക്കരിക്കുക)

सूचनाः प्रश्न 4-6 गद्यांश के आधार पर उत्तर लिखें।

4. बेला और साहिल दोनों पाँचवीं कक्षा में पढ़नेवाले दो छात्र हैं। दोनों अच्छे मित्र हैं। वे एकसाथ स्कूल जाते हैं और रास्ते में खेतों में बीरबहूटियों को ढूँढते हैं। कक्षा में हैं तो साहिल जो करता है वही बेला भी करती है। कविता पढ़ते समय, पानी पीने जाते समय आदि विभिन्न कार्य वे एकसाथ करते हैं। वे एक दूसरे की कॉपी में चित्र बनाते थे। पाँचवीं का रिज़ल्ट आने पर दोनों बहुत दुखी होते हैं, आँखें डबड़बाती हैं क्योंकि छठी कक्षा में दोनों अलग-अलग स्कूलों में पढ़नेवाले हैं।

6. गद्यांश पर पटकथा                                                 4

फुलेरा कस्बे की एक गली। पूर्वाह्न 11 बजे।

एक लड़का और लड़की। दोनों 10-11 साल के हैं, स्कूली यूनिफार्म में हैं। गली की एक ओर छाया में दोनों खड़े हैं।

बेलाः साहिल, हम दोनों पाँचवीं पास हो गये हैं। हैं न?

साहिलः हाँ बेला। हम दोनों अगले साल छठी कक्षा में पढ़ेंगे।

बेलाः साहिल, अगले साल तुम कहाँ पढ़ोगे?

साहिलः तुम कहाँ पढ़ोगी?

बेलाः मेरे पापा कह रहे थे कि मुझे राजकीय कन्या पाठशाला में पढ़ाएँगे। और तुम?

साहिलः मुझे अगले साल अजमेर भेज देंगे। वहाँ एक हॉस्टल है, घर से दूर वहाँ अकेला रहूँगा।

बेलाः क्यों साहिल?

साहिलः पता नहीं क्यों।

7. कवि के अनुसार अक्षौहिणी सेना को अर्जुन का पुत्र अभिमन्यु का पुत्र अभिमन्यु चुनौती देगा। 1

8. पंक्तियों की प्रासंगिकता                                                4

हिंदी के मशहूर कवि धर्मवीर भारती की कविता टूटा पहिया में लघुमानव की प्रधानता पर बल दिया गया है। अक्षौहिणी सेनाओं को चुनौती देते हुए चक्रव्यूह में प्रवेश किए दुस्साहसी अभिमन्यु का, कौरव सेना के महारथियों ने मिलकर सामना किया। उसे निरायुध बना दिया, रथ, सारथी, घोड़े आदि नष्ट कर दिए गए। ऐसे अवसर पर अभिमन्यु रणक्षेत्र में अकेला और निरायुध बन जाता है। निराश्रय अभिमन्यु एक टूटे पहिए की सहायता से दुश्मनों का सामना करता है। याने एक टूटा हुआ पहिया भी कभी-कभी बड़ी किसी को सहायता दे सकता है, बड़ी भूमिका निभा सकता है। इस प्रकार एक लघु मानव भी कभी-कभी क्रांति का वाहक तक बन जा सकता है। कवि सभीको याद दिलाता है कि लघु मानवों की भी उपेक्षा नहीं की जानी चाहिए।

(सामना करना : നേരിടുക भूमिका निभाना : സ്ഥാനം വഹിക്കുക क्रांति का वाहक : വിപ്ലവവാഹകന്‍ उपेक्षा करना : അവഗണിക്കുക)

सूचनाः प्रश्न 9-11 गद्यांश के आधार पर

9. प्रस्तुत प्रसंग में दम निकल जाना का मतलब है थक जाना।           1

10. जटायु की हालत ऐसी थी। जटायु का हाल ऐसा था।                  1

11. जटायु की डायरी                                               4

तारीखः.................

स्थानः..................

      आज मैं फेलू और तोपसे के साथ जैसलमेर जा रहा था। पता नहीं किसका षड्यंत्र था हमारी गाड़ी का टायर पंक्चर हो गया। हमें तो आठ मील दूर रामदेवरा स्टेशन पहुँचना था। थोड़ी देर के बाद ऊँटों का एक दल आता दिखाई पड़ा। फेलू ने कहा कि ऊँटों से स्टेशन तक जाएँगे। ऊँटों पर चढ़ने की इच्छा था लेकिन उस जानवर को सामने पाकर डर लगा। वाप रे! क्या जानवर है! नशेड़ियों की तरह अधखुली और मदहोश आँखें, ऊबड़-खाबड़ कुदाल जैसे दाँत, लटके हुए होंठ उलटकर न जाने क्या चबाते रहते हैं। फेलू और तोपसे जल्दी ही उनपर चढ़े। लेकिन मैं जल्दी चढ़ नहीं पाया। ऊँटों पर हिंडोला खाते हुए चलते समय रेलगाड़ी आती हुई दिखाई दी। पटरी के पास तेज़ चलकर गाड़ी को रोकने के लिए रूमाल हिलाया। लेकिन गाड़ी तो बिना रुके चली गई। फिर रामदेवरा तक ऊँटों पर चलकर ही पहुँच गए। आज की यात्रा एक विचित्र अनुभव था।

(षड्यंत्र : ഗൂഢാലോചന)

12-14 गद्यांश के आधार पर उत्तर

12. छत से गिरने के कारण बेला के सिर पर चोट लगी थी। अतः सिर में पट्टी बँधवाने के लिए वह अस्पताल आयी।                                                              1

13. इमली की डाली पकड़कर झूलते समय स्टूल पर गिरने से साहिल की पिंडली में स्टूल की कील से चोट लगी। उसे पट्टी बँधवाने के लिए वह अस्पताल ले जाया गया।       2

14. बेला-साहिल वार्तालाप                                         4

साहिलः बेला क्यों आई हो?

बेलाः मेरे सिर पर पट्टी बँधवाने के लिए।

साः ठीक नहीं हुआ?

बेः नहीं। और 4-5 दिन लगेंगे। तुम क्यों आए?

साः मेरी पिंडली में चोट लगी है।

बेः कैसे?

साः इमली की डाली पकड़कर झूम रहा था। स्टूल पर गिरा। बेला, यह मेरे पिताजी है।

तुम्हारे साथ कौन है?

(अपने पिताजी से) पापा, यह बेला, मेरी सहपाठी है।

साहिल के पिताजीः कैसी हो बेटा?

बेः जी मैं ठीक हूँ।

साः तुम्हारे साथ कौन आए हैं?

बेः मेरे साथ पिताजी हैं, फार्मसी से दवाएँ ले रहे हैं।

साः तुम कल स्कूल नहीं आओगी?

बेः ज़रूर आऊँगी। तुम्हारी चोट ठीक होने में कितने दिन लगेंगे?

साः पता नहीं। लगता है जल्दी ठीक हो जाएगी। कुछ दिन तक गोलियाँ भी हैं। तो कल मिलेंगे बेला।

बेः ठीक है। (गोलियाँ : ഗുളികകള്‍)

15-16 कवितांश के आधार पर उत्तर

15. कवि व्यक्ति की हताशा को जानता था।                                1

16. कवितांश के आधार पर व्याख्या                                   4  

     विनोदकुमार शुक्ल की कविता हताशा से एक व्यक्ति बैठ गया था के अनुसार एक व्यक्ति को जानने का मतलब उस व्यक्ति के नाम, पता, उम्र, ओहदा आदि से जानना नहीं। सही जानना यह है कि किसी व्यक्ति को उसकी हताशा, निराशा, असहायता या उसके संकट से जानना। किसी मुसीबत में पड़े व्यक्ति को हम उसके नाम, पता, उम्र, जाति, ओहदा, धर्म आदि जानकर उसे बचाने का प्रयास नहीं करेंगे। लेकिन हम यह जानते हैं कि उस व्यक्ति को हमारी मदद की ज़रूरत होती है। तब उसकी सहायता करना हमारा दायित्व होता है। उसके प्रति अनुताप प्रकट करना होता है। ऐसे एक व्यक्ति को हाथ देकर उसे उठने में सहायता करना, कंधा देकर साथ-साथ चलना या सांत्वना देना आदि अत्यंत आवश्यक होता है। तब उस हताश व्यक्ति को बहुत बड़ा आराम मिलता है। कभी-कभी हताशा के कारण लोग आत्महत्या तक करते हैं। ऐसा व्यक्ति सही समय पर हमारी सहायता मिलने पर जिंदगी की ओर वापस आ जाता है। याने यहाँ उसकी हताशा, निराशा, असहायता या उसके संकट से नहीं जानते तो हम कुछ नहीं जानते। याने दो मनुष्यों के बीच मनुष्यता का अहसास यानी मानवीय संवेदना होना ज़रूरी है।

17. संबंध पहचानकर सही मिलान                                   3

एक दूसरे के बहुत नज़दीक रहकर	बल्कि कहना चाहिए कि बिलकुल सटकर बीरबहूटियाँ खोजते थे।
यह व्यक्ति मुसीबत में है	और हमारी मदद की ज़रूरत है
ऊँट देखकर हमें हँसी-सी आती है	लेकिन उनको (राजस्थान वालों को) नहीं।

                        Ravi. M., GHSS, Kadannappally, Kannur.

IX Hin Aug 2016 Qn Analysis

IX Hin Qn Aug 2016 Analysis

1. ചോദ്യ പാറ്റേണ്‍ ഒറ്റയടിക്ക് മാറ്റിമറിക്കപ്പെട്ടു. എന്നാല്‍ ഇതിന്റെ ധാരണ അധ്യാപകരിലുണ്ടാക്കാനായി മോഡല്‍ ചോദ്യപേപ്പറോ, മാര്‍ഗ്ഗരേഖയോ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയുണ്ടായില്ല. पाठ-प्रोक्ति-रचयिता, चरित्रगत विशेषताएँ, घटनाएँ क्रमबद्ध करना, विशेषण, संशोधन, सर्वनाम कारक, शब्द के भेद, विश्लेषणात्मक प्रश्न എന്നിങ്ങനെ ചോദ്യങ്ങള്‍ ഒന്നാകെ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു.

2. ചോദ്യം 4ഹിന്ദി വ്യാകരണ പണ്ഡിതന്മാര്‍ക്കുള്ളതായിപ്പോയി. ഇതിന്റെ ഉത്തരം പറയാന്‍ കഴിയുന്നവര്‍ അധ്യാപകരില്‍ത്തന്നെ വളരെ ചെറിയൊരു വിഭാഗമാണ്. ഈ ചോദ്യം ഏത് LO അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണെന്ന് എത്ര ആലോചിച്ചിട്ടും പിടികിട്ടിയില്ല. ഏതായാലും കാര്യമറിയാതെ ബ്രാക്കറ്റില്‍നിന്ന് ഏതെങ്കിലും ഒന്ന് തെരഞ്ഞെടുത്ത് എഴുതുമെന്നതില്‍ സംശയമില്ല.

3. ചോദ്യം 5: सामाजिक स्थिति पर व्यंग्य करना എന്നാല്‍ മഹാഭൂരിപക്ഷം വരുന്ന കുട്ടികള്‍ക്കു് അറിയാത്ത പ്രയോഗമാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ കുട്ടികള്‍ക്ക് അധ്യാപകരുടെ സഹായം കൂടാതെ ഉത്തരം എഴുതുക പ്രയാസകരമായിരിക്കും.

4. ചോദ്യം 6ന്റെ ഉത്തരവും നല്ല സൂക്ഷ്മതയോടെ സമീപിക്കാന്‍ കഴിവുള്ള മികച്ച നിലവാരമുള്ള കുട്ടികള്‍ക്കുള്ള ചോദ്യമായിപ്പോയി.

5. ചോദ്യം 8:പഠിച്ച കവിതയുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ കുറിപ്പെഴുതാനുള്ള അവസരം ഇതാദ്യമായാണ് കൊടുത്തുകാണുന്നത്. ഇനി ഇങ്ങനെ പ്രതീക്ഷിക്കാമോ എന്ന് സംശയം അധ്യാപകരിലുയര്‍ത്തി. മാര്‍ക്ക് 4 ആക്കി ഉയര്‍ത്തുകയും ചെയ്തു.

6. 10ല്‍ संवाद ചോദ്യം 12 ല്‍ वार्तालाप ഇവ രണ്ടിനെയും ചോദ്യകര്‍ത്താക്കള്‍ രണ്ട് വ്യവഹാരരൂപങ്ങളായി കണ്ടുവോ എന്ന് സംശയിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. അല്ല ഹിന്ദിയില്‍ വേറെ വ്യവഹാരരൂപങ്ങളുടെ ദാരിദ്ര്യം വല്ലാതെ ബാധിച്ചുപോയോ എന്ന സംശയത്തിനിടയാക്കി.

पटकथा तालिका, संवाद രണ്ടും ചേര്‍ന്ന് 8 മാര്‍ക്കിന്റെ ചോദ്യമാണ് ചോദിച്ചിരിക്കുന്നത്. അതായത് 20% മാര്‍ക്ക്. തിരക്കഥയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഇത്രയധികം മാര്‍ക്കിന്റെ ചോദ്യം ആവശ്യമായിരുന്നോ?

7. ചോദ്യം 11ല്‍ ടിവി കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല എന്ന അര്‍ത്ഥത്തില്‍ കൊടുക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ലായിരുന്നു. അത് കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞോ ഇല്ലയോ എന്ന് കൃത്യമായി പാഠത്തില്‍ പറയാത്തനിലക്ക് കുട്ടികള്‍ക്ക് ഡയറിയില്‍ അങ്ങനെ എഴുതണമെന്ന് ശഠിക്കേണ്ടിയിരുന്നില്ല. ടിവി കാണാന്‍ പോയ അനുഭവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഡയറിയെഴുതാനുള്ള അവസരം കൊടുത്താല്‍ മതിയായിരുന്നു. അതായത് ടിവി കണ്ടില്ല എന്ന് ചോദ്യത്തില്‍ പറയുന്നത് കുട്ടികളുടെ എഴുത്തിനെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു നിര്‍ദ്ദേശമായി. ടിവി കണ്ട അനുഭവമായിരുന്നു കൂടുതല്‍ മെച്ചപ്പെട്ട അനുഭവമാകുമായിരുന്നത്.

8. വ്യാകരണചോദ്യങ്ങളുടെ വൈവിധ്യം ചോദ്യപേപ്പറില്‍ കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. രണ്ട് ചോദ്യങ്ങളിലായി 4 മാര്‍ക്ക് ഒപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നല്ലാതെ അതില്‍ത്തന്നെ ചോദ്യം 4 പണ്ഡിതന്മാര്‍ക്കുള്ള ചോദ്യമാവുകയും ചെയ്തു.

ടി.കെ. ഈശ്വരന്‍ നമ്പൂതിരി

സി.പി.എന്‍.എസ്.ജി.എച്ച്.എസ്.എസ്., മാതമംഗലം, കണ്ണൂര്‍.

X Hin Qn Aug 2016 Analysis

X Hin Aug 2016 Qn Analysis

1. ചോദ്യം 1 सही प्रस्ताव चुनकर लिखें യില്‍ पालना, उर, बुझाना, याद दिलाना എന്നിവയുടെ അര്‍ത്ഥം കുട്ടികള്‍ക്ക് അറിയണമെന്നില്ല. ഇവയുടെ അര്‍ത്ഥമറിയാതെ ശരിയായി ഇതിന്റെ ഉത്തരം എഴുതുക പ്രയാസകരമാണ്. മാത്രവുമല്ല ചോദ്യത്തെ സൂക്ഷ്മമായി സമീപിക്കാത്ത കുട്ടികള്‍ക്ക് ഉത്തരം എഴുതുക അസാധ്യവുമാണ്. അപ്പോള്‍ പിന്നോക്കക്കാരന്റെ കാര്യം പ്രത്യേകിച്ച് പറയേണ്ടതില്ലല്ലോ. ഏതെങ്കിലും ഒന്ന് തെരഞ്ഞെടുത്തെഴുതിയേക്കാം എന്നാല്‍ കുട്ടികള്‍ അര്‍ത്ഥം മനസ്സിലാക്കിയെഴുതണമെന്നില്ല.

2. ചോദ്യം 2ന്റെ ഉത്തരവും ശരാശരിയില്‍ ഉയര്‍ന്ന നിലവാരക്കാരന് മാത്രമെ എഴുതാന്‍ പറ്റുകയുള്ളൂ.

3. ചോദ്യം 3 ന് ഉത്തരമെഴുതാനായി കൊടുത്ത കവിതാഭാഗത്തിന് കുറിപ്പെഴുതാന്‍ 4 മാര്‍ക്ക് കൊടുത്തിരിക്കുന്നു. ഇതിന് പ്രതീക്ഷിക്കാവുന്ന നിലയില്‍ ഉത്തരം കിട്ടും എന്ന് പറയാന്‍ സാധ്യമല്ല.

4. ചോദ്യം 5ന് മിക്കവാറും കുട്ടികള്‍ ഉത്തരം എഴുതിയേക്കാന്‍ സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാല്‍ ഈ ചോദ്യത്തിന് 2 മാര്‍ക്ക് അപര്യാപ്തമാണെന്ന് പറയാവുന്നതാണ്.

5. ചോദ്യം 8ല്‍ കവിതാഭാഗത്തിന്റെ പ്രസക്തിയെപ്പറ്റി എഴുതാന്‍ 4 മാര്‍ക്ക് കൊടുത്തിരിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ചോദ്യത്തിന് ഉചിതമായ രീതിയില്‍ കുട്ടികള്‍ 4 മാര്‍ക്ക് ലഭിക്കാന്‍ മാത്രം തൃപ്തികരമായി ഉത്തരമെഴുതുമോ എന്ന് സംശയം തോന്നുന്നു. കവിതക്ക് കുറിപ്പെഴുതാനുള്ള പ്രവര്‍ത്തനം രണ്ടെണ്ണം കൊടുത്തിരിക്കുന്നതായും കാണാവുന്നതാണ്.

6. ചോദ്യം 9 ല്‍ दम निकल जाना എന്നതിന് നിഘണ്ടുവിലെ അര്‍ത്ഥം मर जाना എന്നാണ്. എന്നാല്‍ പാഠസന്ദര്‍ഭത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ थक जाना എന്ന് അര്‍ത്ഥം വരികയും ചെയ്യും. ഏതായാലും ഭൂരിപക്ഷം അധ്യാപകരും രണ്ടിനും മാര്‍ക്ക് കൊടുക്കുന്നതിന് ഇത് ഇടയാക്കുകയും ചെയ്യും.

7. ചോദ്യം 10 ല്‍ हालत എന്ന വാക്കിന് പകരം हाल എന്ന വാക്ക് ഉപയോഗിച്ച് വാക്യം മാറ്റിയെഴുതാനാണ്. ഇതിനുത്തരം പ്രതിഭാശാലികളായ കുട്ടികള്‍ മാത്രമെ ശരിയായി എഴുതാന്‍ സാധ്യതയുള്ളൂ. കാരണം അധ്യാപകര്‍ തന്നെ നിരവധി പേര്‍ ഇതിന്റെ ഉത്തരത്തില്‍ സംശയമുള്ളവരാണ്. മാത്രവുമല്ല ഇത് ഏത് LO അനുസരിച്ചാണ് എന്നും മനസ്സിലാകുന്നില്ല.

8. ചോദ്യം 11: ऊँट बनाम रेलगाड़ी എന്ന പാഠത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ लालमोहन गांगुली ഉം जटायु ഉം 2 പേരാണ് എന്ന് വിശ്വസിച്ചവരാണ് കേരളത്തിലെ അധ്യാപകര്‍ മിക്കവാറും. പാഠപുസ്തകവും ടീച്ചര്‍ ടെക്സ്റ്റും അങ്ങനെയാണ് പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത് താനും. ഓര്‍മ്മക്കുറിപ്പായ ഒരു പാഠത്തില്‍ കഥാപാത്രമായ जटायु വിന്റെ ഡയറിയെക്കാള്‍ യോജിച്ചത് सत्यजित राय യുടെ ഡയറിയാണ്. ചോദ്യം അനുചിതമായി തോന്നി.

9. 7 മാര്‍ക്കിന് വ്യാകരണ ചോദ്യങ്ങള്‍ ചോദിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സ്ഥാനത്ത് വ്യാകരണം വെറും 1 മാര്ക്കിന്റേതായി ചുരുങ്ങി. എന്താണ് ഇപ്രകാരം ചെയ്യാന്‍ കാരണമെന്ന് എത്ര ആലോചിച്ചിട്ടും മനസ്സിലായില്ല. संबंधकारक परसर्ग, भविष्यत् काल, पड़ എന്നിവയുടെയൊക്കെ പ്രവര്‍ത്തനം പാഠപുസ്തകത്തിലുണ്ടായിട്ടും എന്തുകൊണ്ടാണ് വളരെയധികം അശ്രദ്ധയോടെ ചോദ്യപേപ്പര്‍ തയ്യാറാക്കിയത് എന്ന് മനസ്സിലാകുന്നില്ല.

ചോദ്യ പാറ്റേണ്‍ അടിമുടി മാറ്റിമറിക്കാന്‍ നിലവിലുള്ള പാറ്റേണിന് എന്തായിരുന്നു വലിയ കുറ്റം എന്ന് മനസ്സിലാകുന്നില്ല. ഇത്രയധികം മാറ്റിമറിക്കുമ്പോള്‍ അധ്യാപകര്‍ക്കും കുട്ടികള്‍ക്കും ആവശ്യമായ ധാരണ എന്തുകൊണ്ട് കൊടുക്കാന്‍ തയ്യാറായില്ല എന്നത് ആശങ്ക ജനിപ്പിക്കുന്നു. അവസാനമായി നടന്ന ക്ലസ്റ്റര്‍ പരിശീലനത്തില്‍പോലും ഇത് സംബന്ധിച്ച് പര്യാപ്തമായ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ അധ്യാപകര്‍ക്ക് കൊടുക്കുകയുണ്ടായില്ല. ശരാശരിയിലും നിലവാരം കുറഞ്ഞ കുട്ടികള്‍ക്ക് സഹായകരമായ എന്തു ചോദ്യമാണ് ഇതില്‍ കൊടുത്തിട്ടുള്ളത് എന്ന് ചോദിച്ചുപോകുന്നു. മറ്റ് വിഷയങ്ങളില്‍ വളരെ ചെറിയ തോതിലുള്ള മാറ്റങ്ങള്‍ മാത്രം വന്നപ്പോള്‍ എന്തുകൊണ്ടാണ് ഇത്രയധികം മാറ്റങ്ങള്‍ ഹിന്ദിയില്‍ വരുത്തി കുട്ടികളുടെ മനസ്സില്‍ വിഷയത്തോട്തന്നെ വെറുപ്പ് സൃഷ്ടിക്കുന്നതെന്ന് കുറ്റപ്പെടുത്താതിരിക്കാന്‍ കഴിയുന്നില്ല.

ഈശ്വരന്‍ നമ്പൂതിരി. ടി.കെ.

സി.പി.എന്‍.എസ്. ജി.എച്ച്.എസ്.എസ്., മാതമംഗലം.

'पड़' सहायक क्रिया का प्रयोग

'पड़' सहायक क्रिया का प्रयोग

     पड़ सहायक क्रिया के प्रयोग से किसी कार्य को करने की विवशता का बोध होता है। याने करना पसंद नहीं तो भी करने में मज़बूर होता है ऐसा भाव होता है।

कर्ता+को, क्रिया प्रायः कर्म के अनुसार बदल जाती है। 

उदा:

मुझे बड़े सबेरे उठना पड़ता है। (अकर्मक)

എനിക്ക് വളരെ രാവിലെത്തന്നെ എഴുന്നേല്‍ക്കേണ്ടി വരുന്നു.

बच्चे को स्कूल तक पैदल जाना पड़ता है। (अकर्मक)

കുട്ടിക്ക് സ്കൂള്‍ വരെ നടക്കേണ്ടിവരുന്നു. 

 

रमेश को ठंडे पानी में नहाना पड़ता है। (अकर्मक)

രമേശന് തണുത്ത വെള്ളത്തില്‍ കുളിക്കേണ്ടിവരുന്നു.

गीता को काढ़ा पीना पड़ा। (काढ़ा കഷായം कर्म, पुल्लिंग एकवचन)

ഗീതക്ക് കഷായം കുടിക്കേണ്ടി വന്നു.

हमें चीनी के बिना चाय पीनी पड़ती है। (चाय कर्म, स्त्रीलिंग एकवचन)

നമുക്ക് പഞ്ചസാരയില്ലാതെ ചായ കുടിക്കേണ്ടി വരുന്നു.

राहुल को सुबह से शाम तक कड़ी मेहनत करनी पड़ी।

(मेहनत कर्म, स्त्रीलिंग एकवचन)

രാഹുലിന് രാവിലെ മുതല്‍ വൈകുന്നേരം വരെ കഠിനാദ്ധ്വാനം ചെയ്യേണ്ടി വന്നു.

अकर्मक वाक्यों में क्रियाएँ पुल्लिंग एकवचन में होती हैंः

उदाः

छात्र को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।

छात्रों को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।

छात्रा को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।

छात्राओं को स्कूल तक पैदल जाना पड़ा।

 

റെയില്‍വേ ഗേജുകള്‍

https://sites.google.com/site/hindisabhaktra/2/Presentation%20Guages.pdf?attredirects=0&d=1

റെയില്‍വേ ഗേജുകളെ (उँट बनाम रेलगाड़ी) സംബന്ധിച്ച് അധ്യാപകര്‍ക്ക് സംശയം ഉണ്ടായേക്കാമെന്ന ധാരണയോടെ സംശയനിവാരണത്തിന് സഹായകരമായേക്കാവുന്ന ഒരു പോസ്റ്റ് അവതരിപ്പിക്കുകയാണ്.

आठवीं हिंदी - व्याकरण - पृ. 12 के लिए सहायक एक पोस्ट

यह कार्य कक्षा आठवीं के पृष्ठ 12 के अभ्यास के लिए तैयार किया गया है। लेकिन पाठ्यपुस्तकों के वाक्यों का विश्लेषण दो पाठों के आधार पर किया गया है। मैं आशा करता हूँ कि यह अध्यापक बंधुओं और प्यारे छात्र-छात्राओं के लिए सहायक बन जाए। रवि।

 

सामान्य वर्तमानकाल

कर्ता (सर्वनाम, संज्ञा)	क्रियाधातु	पुल्लिंग	स्त्रीलिंग
मैं	आ, जा, पढ़, लिख, कर	ता हूँ	ती हूँ
तुम		ते हो	ती हो
यह, वह, तू (एकवचन)		ता है	ती है
ये, वे, हम, आप (वहुवचन, आदर.)		ते हैं	ती हैं

तालिका से वाक्य कैसे बनाएँ?

मैं आता हूँ। मैं आती हूँ। तुम आते हो। तुम आती हो। यह आता है। यह आती है। वह आता है। वह आती है। तू आता है। तू आती है। लड़का आता है। लड़की आती है। राम आता है। रषीदा आदी है। ये आते हैं। ये आती हैं। वे आते हैं। वे आती हैं। हम आते हैं। हम आती हैं। आप आते हैं। आप आती हैं। लड़के आते हैं। लड़कियाँ आती हैं। पिताजी आते हैं। माताजी आती हैं।

तालिका के आधार पर पाठ्यपुस्तक के वाक्यों का विश्लेषण

शाहंशाह अकबर को कौन सिखाएगा

मैं हर चीज़ को सीखना चाहता हूँ। यहाँ मैं पुल्लिंग में है - शाहंशाह अकबर के स्थान पर प्रयुक्त है।

क्या आप जानते हैं ...........। यहाँ आप शब्द शाहंशाह के लिए प्रयुक्त है जो पुल्लिंग में है।

इस दरबार में मौज़ूद हर शख्स आपको कुछ न कुछ सिखा सकता है। यहाँ हर शख्स पुल्लिंग एकवचन में है।

हरेक ऐसा कुछ जानता है....। यहाँ हरेक पुल्लिंग एकवचन में है।

हुज़ूर, बुद्धिमान व्यक्ति जानते हैं....। यहाँ बुद्धिमान व्यक्ति आदरवाचक पुल्लिंग है।

ज्ञानमार्ग

हम तीनों इस बात पर गर्व कर सकते हैं। हम पुल्लिंग बहुवचन है। हम तीन राजकुमारों के लिए प्रयुक्त है।

राजकुमार 2 इधर-उधर देखता है। राजकुमार 2 पुल्लिंग एकवचन है।

मैं मंत्र पढ़ता हूँ। यहाँ मैं शब्द राजकुमार 3 के लिए प्रयुक्त है।

राजकुमार 3 मंत्र पढ़ता है। यहाँ कर्ता राजकुमार 3 पुल्लिंग एकवचन है।

.... और उसके ऊपर खाल आ जाती है। खाल शब्द स्त्रीलिंग एकवचन में है।

लेकिन क्या तुम इसमें प्राण भी डाल सकते हो यहाँ तुम पुल्लिंग में है। यहाँ तुम शब्द राजकुमार 1 के लिए प्रयुक्त है।

राजकुमार 1 मंत्र पढ़ता है...। राजकुमार शब्द पुल्लिंग एकवचन में है।

.... और शेर जीवित हो जाता है। शेर शब्द पुल्लिंग एकवचन में है।

वे बचने की कोशिश करते हैं। वे शब्द पुल्लिंग एकवचन में है।

गुरुजी पास आ जाते हैं। यहाँ गुरुजी आदरवाचक पुल्लिंग शब्द है।

.... तुम अपने ज्ञान का नुकसान भी कर सकते हो। यहाँ तुम पुल्लिंग में है जो तीन राजकुमारों के लिए प्रयुक्त है।

शेर बकरी बन जाता है। यहाँ शेर शब्द पुल्लिंग एकवचन में है।

ज्ञान तो सबकी भलाई के लिए होता है। यहाँ ज्ञान शब्द पुल्लिंग एकवचन में है।

सभी अभिनेता एकसाथ कई बार कहते हैं। सभी अभिनेता शब्द पुल्लिंग बहुवचन है जो गुरुजी और तीन राजकुमारों के लिए प्रयुक्त है।